Eğitimde Sistem Düşüncesi

×

Kayıt

×

Açılış

Özet

Konuşmacı: Prof.Dr.Yaman Barlas, Boğazici Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü

Yaman Barlas ortaöğretimini Galatasaray ve Kabataş Erkek liselerinde yaptı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun oldu. A.B.D.'de Ohio Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesini; Georgia Institute of Technology, Endüstri ve Sistem Mühendisliği bölümünden 1985 yılında doktora derecesini aldı ve Miami Üniversitesi Sistem Analizi bölümünde göreve başladı. 1990 yılında aynı üniversiteden doçentliğini aldı. 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünde göreve başladı. Halen bu bölümde sistem benzetimi, sistem dinamiği/kuramı ve sosyo-ekonomik sistem modellemesi konularında dersler vermektedir.

Uluslararası "System Dynamics Society"nin eski Başkanı ve 1997 yılıda İstanbul'da yapılmış olan "International System Dynamics" konferansının başkanı ve yürütücüsüdür. System Dynamics Review dergisinin "Kısa Makaleler" bölüm editörü ve UNESCO EOLSS ansiklopedisinin davetli editörlerindendir.

×

Meyve Ağacı

Sunanlar

Hamide Tıpırtın, Ayşe Yetkin

Kurum

Özel PEV Okulları

Kademe

Okul öncesi

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Arketip

ESD Alışkanlıkları

Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları

Özet

Öğrenciler “Tohumlar fidana fidanlar ağaca” şarkısı eşliğinde masalarına geçer. Şarkı sözleri hakkında sohbet edilir. Daha sonra meyve ağacı NEDENSEL DÖNGÜ çalışması yapılır. Öğrenciler döngüye, döngüye ait görselleri uygun şekilde yerleştirir. Meyvenin olması neye bağlıdır? Bu parçalar birbirini nasıl etkiler? Bu döngüden bir parça çıkarsa ne değişir, neden? Daha sonra hikaye okunur.

“Birbirinden güzel ve lezzetli meyvelerin yetiştiği Malima ülkesine kış gelmişti. Çiftçiler için meyve fidanı dikme zamanıydı. Çiftçi Şirin, arkadaşlarının önerisiyle bahçesine çeşitli meyve ağaçları dikti. Kiraz ağacı, elma ağacı, erik ağacı, şeftali ağacı ve daha bir sürü meyve ağacı doldurdu bahçesini. Şirin, ağaçlarının çiçek açıp meyve vereceği zamanı beklemeye başladı. İlkbahar mevsimi geldiğinde meyve ağaçlarında çok az çiçek olduğunu gördü. Bu durum Şirin’i çok üzdü. Meyve ağaçlarına yakından baktığında üzerinde küçük böcekler olduğunu fark etti. Hemen ziraat mühendisi arkadaşına danıştı. Arkadaşı Şirin’e zararlı böcekler yüzünden çiçeklerin cansız ve az olduğunu söyledi. İlaçlama yaparak bu zararlı böcekleri meyve ağaçlarından uzaklaştırdılar. Şirin böcek sorununu çözmüş olsa da meyve çiçeği sayısının hala az olduğunu gördü. Bahçeye koyacağı arı kovanlarının çözüm olabileceğini düşündü. Arılar bal yapmak için çiçekten çiçeğe uçacak ve polenleme ile çiçek sayısı artacaktı. Arı kovanlarını koyduktan sonra çiçek sayısı artmıştı. Yine de Şirin daha çok çiçek istiyordu. Meyve ağaçlarının topraktan daha çok besin alması için toprağını gübreledi. Gübreleme ile çiçek sayısında artış olduğunu fark etti. Yağmurların az yağması Şirin’i üzüyordu. Çünkü meyve ağaçlarının suya ihtiyacı vardı. Bu kadar az yağmur yağması meyve çiçeği sayısını etkiliyordu. Bu yüzden bahçesine bir sulama sistemi kurması gerektiğine karar verdi. Bu kadar uğraştan sonra Meyve ağacı çiçeklerinin istediği sayıda olduğunu gördü. Artık tek yapması gereken beklemekti. Bekledi bekledi bekledi. Yaz mevsimi geldiğinde meyve ağaçlarında olgunlaşan meyvelerini hayranlıkla seyretti.”

Hikaye hakkında sohbet edilir. Meyve ağaçlarının daha çok çiçek açması için neler yaptı? Başka neler yapabiliriz? Sonrasında ÖYKÜ ARKETİPİ sistem aracı çalışması yapılır. Çiftçi Şirin’in meyve ağacı çiçeklerinin daha çok olması için denediği çözüm yolları ve bulduğu çözüm yolu görselleri öğrenciler tarafından öykü arketipine yapıştırılır. Bazen daha iyi görebilmek için çok farklı yerlerden bakmak gerektiği vurgulanır. Sabırlı olmanın ve diğer seçenekleri öğrenmenin önemli olduğu belirtilir.

Meyve sayısının zaman için yaşanan durumlara göre, azdan çoğa doğru sıralandığı ZAMAN BOYUNCA DAVRANIŞ GRAFİĞİ çalışması yapılır. Grafik yorumlanır. Sence grafiğin bu şekilde olma sebebi nedir? Çözüm yolları işe yaramamış olsaydı grafik nasıl olabilirdi? Öğrenciler boya kalemlerini alarak masalara geçer. Meyve ağacı sayısını arttıran ve azaltan nedenler hakkında sohbet edilerek STOK-AKIŞ DİYAGRAMI çalışması gerçekleştirilir. Öğrenciler meyve ağacı stokunu artıran ve azaltan nedenlerin resmini çizer, fikirlerini arkadaşları ile paylaşır.

×

Matematikten Nefret Ediyorum

Sunanlar

Fatma Cengiz

Kurum

Bağımsız (Dudullu Organize Sanayii Kampüs Kreş’de uygulandı)

Kademe

Okul öncesi

Kapsam

Çocukların sosyal duygusal gelişimlerini desteklemek ve duygu farkındalığını artırmak amacıyla düşünme becerileri dersi altında yapıldı.

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Farklı Bakış Açıları, Kaldıraç

Özet

Okul öncesinde çocukların duygularını kısıtlı sayıda kelime ile ifade edebildikleri ve duygusunun neden-sonuç ilişkisini farketmekte zorlandıkları gözlemlerimden yola çıktım. “Matematikten Nefret Ediyorum” hikayesi aracılığı ile 6 yaş çocuklarının duygularını nasıl yansıttıklarını ve duyguların altında yatan nedenleri farketmelerini sağlamaya çalıştık. Bu hikayedeki kahramanın matematikten neden nefret ettiğini fark ederek hangi olay ve nedenlerin duygu değişimine neden olduğunu anlama ve değişen duygu durumu sonucunda hangi eyleme geçtiğini farketmelerini sağlamış olduk. Böylelike matematik hakkındaki olumsuz duygu ve düşüncelerinin zaman boyunca hikayedeki kahraman gibi değiştiğini farkettiler.

İlk olarak hikaye okundu öğrencilerin hikayedeki duyguları bulmaları istendi, ardından drama çalışması ile hikaye tekrarı yapıldı. Çocuklara hikayede geçen olaylar ile kahramanın duyguları arasındaki bağlantıları bulmaları için sorular sorularak zaman boyunca değişim grafiği önce tüm sınıf ile sonra bireysel çalışmalar yürütülerek yapıldı. Çocuklara stok akış diyagramı yere çizilen büyük model ile çeşitli örnekler verilerek oyunlaştırma ile anlatıldı. Hikayenin üzerinden tekrar geçildi ve çocukların kendi stok akış diyagramlarını oluşturmaları istendi. Sonrasında nedensel döngü diyagramı yaparken döngünün sarmal bir şekilde ilerlediğini, farkettik. Çalışmanın bu bölümünde nedensel sarmal (pekiştirici) döngü ile matematik sevgisinin giderek nasıl arttığını çocuklar görme fırsatı buldular.

Son olarak çıkarım merdiveni ile kahramanın matematiği sevme sürecine nasıl karar verdiğini inceledik.

Bu çalışmalar sırasında ESD Dernek Üyesi Özlem Orçun’dan mentörlük desteği aldım.

×

Işıkları Seven Böcek

Sunanlar

Sevinç Yılmaz

Kurum

ÖZEL ÇAKABEY OKULLARI

Kademe

İlkokul

Kapsam

Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Birikmeler

Özet

“Işıkları Seven Böcek” kitabını sistem düşünecesi araçları ile inceleyerek öğrencinin soyut düşünme becerisini geliştirmeyi hedefledik. Herhangi bir parçaya odaklanmak yerine, bütünü ve ilişki ağını görebilme durumunu kullanılan araçlar sayesinde çok etkin bir şekilde gösteriyor. Bir nevi düşünmeyi görselleştirerek eleştirel düşünmeyi destekliyor ve amaçlıyor. Uygulama fikri; hikaye inceleme aşamasında, klasik olan 5N 1K klişesinin çocuklar üzerinde düşünme becerisinin çok geliştirmediği ve düz bir bilgi aktarımı olduğunu gözleme sonucunda çıkmıştır.

Uygulama ;1. Sınıf öğrencileri yönelik geliştirildi. Yaş aralığı 6-7 dir.Uygulama düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçladığı için bütün öğrenciler yer almıştır.

Öncelikle uygulamada yer alan araçların ne amaçla kullanıldığı , ne ile ilişkisi kurulabileceği ve nasıl görselleştiğini aktardım. Araçları ( zaman boyunca davranış grafiği, stok akış diyagramı) günlük hayat ile bağlantılar kurarak yol aldık. Araçları düz anlatım ile, çizimlerle, oyunlarla, materyallerle kavrama durumunu sağlamlaştırdık. Sonra kitabımızı tek tek sayfaların okuyarak geçen olayları hatırlatıcı notlar altında sıraladık ve bazen de drama tekniğini kullandık. Hikayeyi tamamen benimsedikten sonra zaman boyunca davranış grafiğinde olay sıralamayı dikkate alarak hikayede geçen ışık bilgisi durumuna bakarak çizgilerimizi oluşturduk. ( burada öğrenci olay sıralamayı, hikayedeki 5n 1k sorularını, konusunu ve ana fikrini görebiliyor.) Daha sonra grafikte yer alan bilgilere dayalı olarak stok akış diyagramı oluşturduk. Stok akış diyagramında stokta ışık bilgisi yer alıyor. Diyagramda böceğin ışık bilgisini artıran ve azalan faktörler, olaylar üzerinde konuştuk ve tartıştık. Başka bir stokta kendi bilgilerini arttıran ve azaltan durumları üzerinde konuştuk.

Öğrenciler yürütücü bir yol aldı. Hikaye incelemeden önce araçlar bol bol pratik yapılarak benimsetildi. Hikaye inceleme aşamasında büyük bir oranda yer aldılar. İnceleme durumunda farklı bir yaklaşım ile karşılaştılar. Tamamen becerilerini geliştirme fırsatını buldular ve bu becerilerini görsel olarak ortaya koydular. Bir nevi yetişen bir sınıfa sistemde büyük resmi görmeyi hedefliyoruz ve bu zaman ile yol alacaktır.

Uygulamanın değerlendirilmesinde öğrenciler aktif rol aldı. Değerlendirme de öz değerlendirme ve çalışmayı değerlendiren rubrikler yer aldı.

Uygulamadaki kazanımlar;

Büyük resmi görebilme
Düşünme becerisini geliştirme
Düşünmeyi görselleştirerek eleştirel düşünmeyi sağlama
İlişkileri ve bağlantıları görebilme
Hikayede 5n 1k sorularına yanıt verme
Hikayede geçen olayları sıralayabilme
Hikayenin konusunu ve ana fikrini belirleyebilme

Uygulama sırasında koymuş olduğum ;büyük resmi görebilme, düşünme becerisini geliştirme, düşünmeyi görselleştirerek eleştirel düşünmeyi sağlama,ilişkileri ve bağlantıları görebilme kazanımları zaman ile ve çalışmalar devam ettikçe karşılanabilir hedefler olacaktır.

×

1.Dünya Savaşı

Sunanlar

İsmail Eryaşar

Kurum

Ekin Koleji

Kademe

Ortaokul

Kapsam

Sosyal Bilgiler

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Birikmeler, Bağlantılar

Özet

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI konusunu, tüm hatları ile ele alan bir çalışma hazırlamak istedik. Öğrencilerimizin, biz öğretmenlerin söylediklerini tekrar ettikleri bir ezber sistemi yerine, konuyu derinlemesine analiz edebilecekleri ve bir takım çıkarımda bulunabilecekleri bir yapıyla sunmak istedik. Dersin içeriğini bizlerin öğrencilere dikte ettirdiği bir çalışmadan ziyade öğrencilerin neden sonuçları yorumlayabilecekleri, akıl yürütebilecekleri ve çıkarımda bulunacakları, araçlar ile donattık.

Eğitimde Sistem Düşüncesinin, Zaman Boyunca Değişim grafiği, Stok Akış Şeması ve Çıkarım Merdiveni araçlarını kullanarak öğrencilerimizin birinci dünya savaşının nedenlerini, kitabi bir dilden çıkararak, sosyal açıdan değerlendirmelerini sağladık. Hazırlanan grafikleri yorumlayarak, Sanayi devrimini, Sömürgecilik hareketlerinin doğuş nedenlerini, bunların ekonomi ile ilişkilerini, bu ekonomik ilişkilerin bir savaş ortamına nasıl sürüklendiğini ,sayılarla grafiklerle analiz ettiler. Çalışma sırasında konu tüm hatları ve kazanımları ile ele alınmış, resim, grafik, harita ve sayısal verilerle güçlendirilerek öğrenciye sunulmuştur.

Derse hiç katılmayan ilgi duymayan öğrencilerin bile fikir yürütmek istemeleri, konuyu kafalarında anlamlandırma çabaları ve çıkarımda bulunmaları çok güzel bir deneyimdi. TEOG sisteminden dolayı okulumuzda öğrencilere sıkça anlamakta güçlük çektikleri konular ile ilgili tekrar çalışmaları yapmaktaydık. Yıl içerisinde en çok tekrar ettiğimiz konuların başında birinci dünya savaşı ve cepheler konusu geliyordu. Bu yıl öğrencilerin büyük bir kısmı konuyu net bir şekilde anlayarak bu konuda daha az sorun yaşamaya başladılar. Konunun bu şekilde ele alınmasının öğrencilerde çok anlamlı değişiklikler yarattığını söyleyebilirim.

×

Şeker Ne Kadar Şeker

Sunanlar

Şebnem DEMİR

Kurum

Ekin Koleji

Kademe

İlkokul

Kapsam

Hayat Bilgisi

ESD Araçları

Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Zihinsel Modeller, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar, Birikmeler

Özet

Bu çalışmanın sonunda öğrencilerin;

Sindirim sisteminde görevli organların temel işlevlerini,
Vücudumuzun enerji mekanizmasını,
Hangi besinlerin içeriğinde şeker bulunduğunu,
İnsülin hormonunun işlevini,
Basit ve kompleks şeker ayrımını,
Basit şekeri bolca tükettiğimizde vücudumuza ne gibi etkileri olduğunu,
İşlenmiş gıdalardaki şeker ilavesinin zararlarını öğrenmeleri,
Çocukların beslenme ve sağlıkları ile doğrudan sorumlu olan velilerimizin işlenmiş gıdalar konusunda aydınlanması

amaçlandı.

Çalışma okulumuzda okuyan ana sınıfı ve birinci sınıf öğrencileriyle gerçekleştirildi.

Uygulamaya başlarken ilk önce öğrencilerle birlikte şekerli gıdalar yeme davranışı ile ilgili sonuç çıkarma merdiveni hazırlandı.
İkinci adımda beslenme konusuna giriş yapmak için “neden acıkırız?” sorusu sınıfa yöneltilerek bununla ilgili bir beyin fırtınası gerçekleştirildi.
Ardından sindirim sistemi ile ilgili çalışmalar yapıldı. “Yediklerimiz vücudumuzda nasıl bir yol izler?” konulu poster çalışması öğrencilerle birlikte yapıldı.
Öğrencilerin atık malzemeleri kullanarak yakıt taşıyacak bir araç tasarladıkları STEM etkinliği yapıldı.
STEM etkinliğinin ardından bir şirket, yaptıkları araç ve vücudumuz arasında benzeşim kurma çalışması yapılarak vücudumuz için gerekli yakıttan bahsedildi. Şekerin bu noktadaki işlevi anlatıldı.
Şekeri vücudumuza hangi yollarla aldığımıza dair bir stok akış diyagramı hazırlandı.
Hangi besin maddelerinde şeker bulunduğunu gösteren bir deney yapıldı. Elde edilen sonuçlarla daha önceden hazırlanan stok akış diyagramı güncellendi.
Şekerin vücudumuza girdiğinde neler olduğunu gösteren bir oyun oynandı. Bu oyunda basit ve karmaşık şekeri temsil eden üzerine somun takılmış vidalar kullanıldı
Oyunun ardından öğrencilere Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Ülkem YARARBAŞ ve öğrencileri tarafından basit ve kompleks ekerin vücuda etkileri üzerine bilgi verildi.
Uygulamanın başında hazırlanan sonuç çıkarma merdiveninin en alt basamağındaki veriler uygulama boyunca öğrenilen bilgiler ışığında genişletilerek merdiven yeniden çıkıldı ve “Şekerli gıdaları yemem/daha az yerim” davranışına ulaşıldı.
Öğrenci velileri ile uygulama paylaşıldı. Ülkem YARARBAŞ tarafından onlara da bu konuyla ilgili bilgilendirici bir sunum yapılarak uygulama sonlandırıldı.

×

Sorun Çözücüler

Sunanlar

Esma BELGRAT, Memnune PAMUK, Nur ARACAGÖK

Kurum

Özel UKEB Okulları

Kademe

İlkokul

Kapsam

Hayat Bilgisi, Matematik, Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Nedensel Döngü Diyagramı, Arketip, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı Görseli

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Birikmeler, Giderek Yaklaşma

Özet

Uygulama Öncesi:

Eğitimde sistem araçlarını kullanabileceğimiz ve öğrencilerimizin yaşamlarında karşılaştıkları problemleri çözebilme yöntemlerini öğretebileceğimiz bir hikâye yazdık. Hikâyedeki kahramanların yaşadığı olaylar, okul yaşantısı içinde sıklıkla karşılaşılan ve doğru bir şekilde müdahale edilmez ise kördüğüm haline gelebilen olaylar zincirini anlatmaktadır.

Uygulamaya başlayacağımız gün gizlice anlaştığımız iki öğrencinin canlandırmalarıyla ‘’-mış’’ gibi yaparak örnek vakadan konuya giriş yaptık. Öğrenciler hikâyeye karşı büyük ilgi duydu. Kahramanların başına gelen olayların birçoğunu içselleştirdiler. Bu durum ilgilerini ve motivasyonlarını daha da yükseltti. Araçlarla çalışmak kolaylaştı.

Etkinliğimiz ilkokul 2. Sınıf öğrencilerimize uygulandı.

Uygulama Sırasında:

Öğrencilere açık uçlu güçlü sorular yönlendirildi. Çıkarım yapmalarına ve farklı düşünmelerine olanak sağlandı. Öğrencilerin işbirliği ile çalışmasına yer verildi. Öğrencilerin aktif katılımı sağlandı. Oluşturulan araçlar bazen gruplarla, bazen bireysel olarak, bazen de sınıfla birlikte oluşturuldu, sonuçlar öğrenciler tarafından yorumlandı.

Zaman boyunca davranış grafiği, spiral nedensel döngü diyagramı, çıkarım merdiveni ve buz dağı aracı , resmin bütününü görme, parçalar arasındaki bağları görme ve yorumlama ile olayların derinlemesine incelenmesi gerektiği bilgisi verildi.

Süreç değerlendirildi. Uygun bir çözüm deneyip, zaman içinde, her denemede sonuçları kontrol edip gerekli önlemleri almanın, istediğimiz sonuçları üretebileceği üzerinde düşünmeleri sağlandı

Çalışmalarımızın yapılandırılmasında ESD uzmanımız ve danışmanımız Emre GÖKTEPE görüş ve önerilerini sunarak bizlere desteklerini esirgememiştir.

Uygulama Sonrasında:

Değerlendirmede öğrenciler aktif olarak rol aldılar. MEB kazanım ve göstergeleri, ESD araçları kullanımı kazanımlar arasındaydı. Öğrencilerimizin karşılaştıkları problemlerle başa çıkabilmek için sorun çözme yöntemlerini kullanmaya başladıklarını, daha bilinçli hareket ettiklerini gözlemlemek doğru yolda olduğumuzun bir göstergesiydi.

İlerleyen günlerde hikâyemiz ve ESD araçları ile inceleme etkinliklerinin bir arada olduğu bir kitapçık oluşturulabilir.

×

Matematikte (Güneşi Bile Tamir Eden Adam) Sistem Düşüncesi

Sunanlar

Necla KAYADİBİ - Arzuhan ÜNAL - Halil GÜRKAN

Kurum

Özel TAKEV İlkokulu

Kademe

İlkokul

Kapsam

Matematik

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Kapsamlı Düşünme, Birikmeler

Özet

İncelemesi yapılan “Güneşi Bile Tamir Eden Adam” kitabı tematik olarak sistem düşüncesi araçları ile de matematik dersi uygulaması olarak işlenmiştir. Uygulama ilkokul 3. Sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiş olup diğer sınıf seviyelerine de uyarlanabilir. Aktif öğrenme yöntem ve teknikleri ile uygulamalar gerçekleştirildi. Güneşi Bile Tamir Eden Adam kitabının ve yazarının tanıtımı gerçekleştirildi. Kitap, “Bağ Kurma-Beklenti Oluşturma” ve “Metin İnceleme” çalışmaları ile içselleştirilerek eleştirel okuma inceleme çalışması gerçekleştirildi. Çalışmalara ek olarak tematik bir içerikle öyküde geçen kahramanlar ve olaylar kullanılarak Sistem Düşüncesi araçları ile matematik çalışması gerçekleştirildi. Zaman Boyunca Davranış grafiği ve Stok Akış Diyagramları ile işlemler ve problemler çözüldü.

Eğitimde Sistem Düşüncesi platformundan Ülkem YARARBAŞ ve Şebnem DEMİR ile iş birliği yapıldı.

Öğrencilerden problemlerin oluşturulmasında fikir alınmış olup öğrenciler kitap inceleme ve sistem araçların uygulanmasında aktif olarak yer almışlardır.

Ölçme değerlendirme çalışması olarak yapılan işlemlerin grafikte ve diyagramda somutlaştırılması öğrenci başarısına katkı sağlamıştır. Soruların paraleli Sistem Araçları kullanılmadan öğrencilere çözdürülmüştür ve burada öğrenen öğrenci sayısının az olduğu ve problemlerin soyut kaldığı gözlenmiştir. Daha sonra Sistem Düşüncesi araçları ile hazırlanan problemler uygulandığında öğrencilerin daha kolay mantık yürüttüğü ve somut bir şekilde rahatlıkla öğrenebildikleri gözlemlendi. Sürecin başında hedeflenen kazanımlara ulaşıldı. Öğrencilerden beklenen dört işlem, problem çözme, veri oluşturma ve okuma becerileri somutlaştırılarak daha analitik düzeyde hedeflere ulaşıldı.

Uygulamanın yaygınlaştırılması için şuana kadar yapılmış olan bir paylaşım bulunmamakla beraber önümüzdeki süreçte diğer öğretmenlere ve uygulayıcılara ulaşması adına farklı platformlarda sunumu gerçekleştirilecektir.

Seçilen kitapların incelenmesi ve eğlenceli eğitim durumları oluşturma çalışmalarının yanında sistem düşüncesi araçlarının da kullanılarak öğrencilerin daha keyifli ve farklı bakış açıları ile kitapların incelemesi çalışmanın özgün ve yenilikçi yönüdür.

Uygulamada kullanılan kitaplar:
Güneşi Bile Tamir Eden Adam : Behiç Ak
Sistem Düşüncesi Çalıştayı Düzey 1. Çalıştay Notları.18-22 Ağustos 2014)
http://egitimdesistemdusuncesi.org/kaynaklar.php

Sunulacak olan çalışma ile uygulayıcılara kitap okuma ve kitap inceleme süreçlerindeki eleştirel düşünme becerileri, yaratıcı yazma çalışmaları, nitelikli soru sorma ve sistem düşüncesi araçları ile metin inceleme tekniklerini deneyimle ve kendi süreçlerinde uygulamaları konusunda farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır.

×

Momo’nun Sarayı - Güneşi Bile Tamir Eden Adam Kitap İncelemesi

Sunanlar

Volkan IŞIKTAN, Aslıhan GÜLER, Halil GÜRKAN

Kurum

Özel TAKEV İlkokulu

Kademe

İlkokul

Kapsam

Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme

Özet

Sistem düşüncesi uygulamaları ile kitapların daha analitik ve neden - sonuç odaklı grafiksel incelemesini gerçekleştirmek, yeni bir bakış açısı ile derslerin işlenmesini sağlamak amacıyla kitaplar seçildi.

Uygulama ilkokul 3. Sınıf öğrencileri ile gerçekleştirildi. Genel olarak 1-4 arası sınıflar uygulamadan yararlanabilir.

Öğrenme sürecinde aktif öğrenme, beyin fırtınası, tasarım odaklı düşünme yöntemlerine yer verildi.

Uygulmayı geliştirirken öncelikli olarak kitabı ve yazarı tanıtıcı etkinlere yer verildi. Daha sonra kitapla öğrenciler arasında bağ kurma ve beklenti oluşturma çalışmaları yaptırıldı. Kitabın içselleştirilmesi için aşamalı okuma süreci ile birlikte metin inceleme sorularına yer verildi. Kitap okuma sürecinin tamamlanmasından sonra Momo’nun Sarayı kitabı zaman boyunca davranış grafiğine yer verildi. Stok akış diyagramı yapılarak Momo’nun mutluluğunu etkileyen girdi ve çıktıların stok durumunu nasıl etkilediği üzerinde duruldu. Pekiştirici döngü modeli üzerinden Kuş Saraylarının yapımı ve kuş göçlerinin artma azalma durumları incelendi. Daha sonra Momo’nun ve Doruk’un çıkarım merdiveni yapıldı. Güneşi Bile Tamir Eden Adam kitabında ise Nedensel Döngü diyagramına yer verildi. Öyküde geçen olaylarla ilgili pekiştirici döngü diyagramı oluşturuldu. Ayrıca Kadir Bey’in ve Muammer Bey’in çıkarım merdivenleri oluşturuldu ve meydana gelen davranışın altında yatan yapı incelendi.

Eğitimde Sistem Düşüncesi platformundan Ülkem YARARBAŞ ve Şebnem DEMİR ile iş birliği yapıldı.

Öğrenciler süreçte aktif olarak rol aldılar. Yapılan uygulamalar da elde edilen çıkarımların ve grafiklerin oluşturulmasında yer aldılar. Ölçme ve değerlendirme araçları kullanılarak ayrı bir ölçme değerlendirme çalışmasına yer verilmedi. Uygulama öncesi ve uygulama sonrası öğrencilerin grafik okuma ve yorumlama becerilerindeki gelişimler gözlemlendi.

Uygulama sonrasında öğrenciler grafik oluşturma, grafik okuma ve yorumla, stok ve stoğu artıran azaltan durumlar, nedensel döngü aracılığı ile yaşanan olay ve durumların birbirini nasıl etkilediğini fark etme, çıkarım merdiveni oluşturularak farklı bakış açıları ile davranışı meydana getiren aşamalar ve o aşamalar sonucunda nasıl bir davranışın ortaya çıkıyor olması gibi anlamsal beceri ve kazanımlara ulaşıldı.

Yapılan çalışma sonunda öğrencilerden beklenen beceri ve davranışlara ulaşıldı. Hedeflenen kazanımlar gerçekleştirimiş oldu.

Uygulamanın yaygınlaştırılması için şuana kadar yapılmış olan bir paylaşım bulunmamakla beraber önümüzdeki süreçte diğer öğretmenlere ve uygulayıcılara ulaşması adına farklı platformlarda sunumu gerçekleştirilecektir.

Seçilen kitapların incelenmesi ve eğlenceli eğitim durumları oluşturma çalışmalarının yanında sistem düşüncesi araçlarının da kullanılarak öğrencilerin daha keyifli ve farklı bakış açıları ile kitapların incelemesi çalışmanın özgün veyenilikçi yönüdür.

Uygulamada kullanılan kitaplar: Momo’nun Sarayı : Pelin Güneş, Güneşi Bile Tamir Eden Adam : Behiç Ak
Sistem Düşüncesi Çalıştayı Düzey 1. Çalıştay Notları.18-22 Ağustos 2014)
http://egitimdesistemdusuncesi.org/kaynaklar.php

Sunulacak olan çalışma ile uygulayıcılara kitap okuma ve kitap inceleme süreçlerindeki eleştirel düşünme becerileri, yaratıcı yazma çalışmaları, nitelikli soru sorma ve sistem düşüncesi araçları ile metin inceleme tekniklerini deneyimle ve kendi süreçlerinde uygulamaları konusunda farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır.

×

Orff'tan Mandala'ya Yalnız Taşın Masalı

Sunanlar

Özlem TUNCAY

Kurum

Özel Gökyüzü Çocukları Anaokulu

Kademe

Okul öncesi

Kapsam

Müzik

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı Görseli

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Giderek Yaklaşma

Özet

Uygulama Öncesinde:
Eğitimde, özellikle okul öncesinde sistem araçlarının kullanılması gerektiğini düşünerek bu çalışma yapıldı. Disiplinler arası bir uygulama ile öğrenmenin kalıcı hale gelmesi amaçlandı. Sistem araçlarıyla çalışmak hem kolaylaştı hem de büyük keyif alındı. Buz dağı görselini kullanarak yapılan çalışmanın derinlemesine incelenmesi gerektiği anlatıldı. Uygulama okul öncesi 54-60 ay grubuyla yapıldı.

Uygulama Sırasında:
Çoklu zeka, beyne dayalı öğrenme yaklaşımlarıyla aktif öğrenme etkinleştirildi. Çocuklara açık uçlu sorular yöneltilerek çıkarım yapmalarına, neden-sonuç ilişkisi kurmalarına, farklı düşünmelerine olanak verildi.Çocukların hazır bulunuşluk düzeyleri,ilgi,istek ve ihtiyaçları gözetilerek sistem araçlarıyla önce bireysel daha sonra grup halinde katılımları sağlandı.Araçlar hep birlikte oluşturuldu.Sonuçlar çocuklar tarafından yorumlandı.

Uygulama Sonrasında:
Çocuklar süreç ve sonuç değerlendirmelerine aktif olarak katıldılar.Okul öncesine ait kazanım ve göstergelerden, Sosyal-duygusal ve Dil alanını güçlendirici iletişim,karar verme,girişimcilik,duygu yönetimi,problem çözme, Türkçe’yi doğru ve etkin kullanma,etik davranma becerilerinin geliştirilmesini sağlayan kazanımlara ağırlık verildi.Verimli ve keyifli geçen bir süreç olarak öğretisi yüksek bir uygulama oldu.

Diğer:
Orff: Çakıl Taşı (Söz-Müzik-Düzenleme: Dr. Bilgehan EREN)
Hikaye: Yalnız Taşın Masalı(Ümit YAŞAR& Elif ÖZKAN, Erdem Çocuk-2016)
Materyal: Mandala çarkı, çakıl taşları

×

Adalet Kupası

Sunanlar

Senem SAKMAR

Kurum

Büyük Kolej

Kademe

İlkokul

Kapsam

Hayat Bilgisi, Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı Görseli

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Zihinsel Modeller, Birikmeler

Özet

2.sınıf Değerler Eğitiminde “Açgözlülük ve Kanaat Etmek” konusunu ele aldık. Öğrencilerimizin bakış açısını zenginleştirmek, farklılıklara saygı duymalarını sağlamak, duygu ve düşüncelerini farklı araçlarla da ifade edebileceklerini göstermek, dinleme, okuma, konuşma, düşünme, yaratıcılık becerilerini geliştirmek amacıyla ”Adalet Kupası” etkinliğini planlamaya ve bu etkinlikte sistem düşüncesi araçlarını kullanmaya karar verdik.

Öyle bir bardak düşünün ki; altı delik olduğu halde içine döktüğünüz sıvıyı bardaktan boşaltmıyor, ama bardak tam dolunca da içinde hiçbir şey kalmıyor.

Derse başlarken öğrencilerime ilk olarak bu kupayı gösterdim ve sıra ile incelemelerini sağladım. Bu kupanın ne olabileceği hakkında fikir yürüttüler. Her öğrenci kupa ile ilgili ilk düşünceleri için çıkarım merdiveni hazırladı.

Öğrencilere “Altın Şeftali(Tai Halk Masalı)” hikayesi dağıtıldı ve birlikte okundu. Hikaye ile ilgili çıkarım merdiveni ve zamana göre davranış grafiği çizildi. Yatay eksene hikayedeki olaylar, dikey eksene ise ailenin mal, para miktarı (az, orta, çok, çok fazla) yazıldı. Stok akış diyagramımızda ailenin mal, para miktarını arttıran ve azaltan nedenler belirlendi.

Grup çalışması yaparak sınıfa getirdiğim boş bir kap ve su ile bu kupayı doldurmaya ve gözlemlemeye karar verdik. Zaman boyunca davranış grafiğini yaptık. Yatay eksene gruptaki öğrencilerin isimleri, dikey eksene ise kupanın doluluk oranı yazıldı(boş, biraz dolu, dolu, çok dolu.)Her öğrenci kendisine verilen bardak ile kupaya su doldurdu ve grafiğe işledi. Grafikler doldurulduktan sonra öğrencilerin kupa ile ilgili sorgulamayapmalarını sağlayacak sorular yönlendirildi.

* Bardak delik olmasına rağmen neden su akıtmadı?
* Neden belli seviyeye geldikten sonra su boşaldı?
* Sizce böyle bir bardağın yapılış amacı ne olabilir?
* Bu kupa bize bir şeyler mi anlatmak istiyor?

Kupa ile yapılan grafik ile “Altın Şeftali” hikayesinin grafiği yan yana koyuldu. Aralarında nasıl bir benzerlik var? Hikaye ile kupa arasında nasıl bir ilişki kurabiliriz? Soruları ile öğrencilerin fikirleri alındı. (Açgözlü olmamak, kanaat etmek, yetinmek, ölçülü olmak, bencil olmamak, fazlasını istememek, sınırı aşmamak…) Öğrencilere kupa tekrar gösterilerek, bu kupanın Yunan filozof Sisamlı Pisagor’un bir buluşu olduğu ve Pisagor’un Adalet Kupası olarak adlandırıldığı belirtildi.( Pisagor’un fotoğrafı gösterildi ve çok eski yıllarda yaşadığı, ünlü bir matematik bilgini olduğu ifade edildi.)

Tahtaya açgözlülük stok akış diyagramı çizildi. Öğrencilere post-itler verildi. Kendi yaşantılarından, deneyimlerinden, gözlemlerinden açgözlülüğün arttığı ve azaldığı örnekler yazmaları istendi. Yazılanlar paylaşıldı ve öğrencilerin açgözlülük ile ilgili farkındalık kazanmaları sağlandı.

“Adalet Kupası” ile ilgili bireysel çıkarım merdiveni yapmaları ve ilk yaptıkları çıkarım merdiveni ile karşılaştırmaları istendi ve öz değerlendirme aracı olarak kullanıldı.

×

Ters Yüz

Sunanlar

Memnune PAMUK, Esma BELGRAT, Nur ARACAGÖK

Kurum

Özel UKEB Okulları

Kademe

İlkokul

Kapsam

Hayat Bilgisi, Matematik, Türkçe, Türkçe Dil Etkinliği

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı Görseli

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kaldıraç, Birikmeler, Giderek Yaklaşma

Özet

Uygulama Öncesi:

Eğitimde sistem araçlarını kullanabileceğimiz ve öğrencilerimizin kendi duygularını tanımaya yönelik bir film olan "TERS YÜZ" ü seçtim. Film disiplinler arası ilişkilendirmeyle Medya Okur Yazarlığı dersinde öğrencilere izletildi. Öğrenciler filmi severek, ilgiyle izlediler. Film üzerine konuşularak olayları içselleştirmeleri sağlandı. Öğrencilerimizin artan motivasyonları ESD araçlarıyla çalışmamızı kolaylaştırdı.

Etkinliğimiz 2. sınıf öğrencilerine uygulandı.

Uygulama Sırasında:

Öğrencilere açık uçlu güçlü sorular yönlendirildi. Çıkarım yapmalarına ve farklı düşünmelerine olanak sağlandı. Öğrencilerin işbirliği ile çalışmasına yer verildi. Öğrencilerin aktif katılımı sağlandı. Oluşturulan araçlar bazen gruplarla, bazen bireysel olarak, bazen de sınıfla birlikte oluşturuldu, sonuçlar öğrenciler tarafından yorumlandı.

Zaman boyunca davranış grafiği, nedensel döngü diyagramı, çıkarım merdiveni ve buz dağı aracı, resmin bütününü görme, parçalar arasındaki bağları görme ve yorumlama ile; duygularımızın bizleri nasıl yönlendirdiğini, iç iletişimimizi ve çevre ile iletişimimizi nasıl etkilediğini görme olanağı tanıdı.

Süreç değerlendirildi.

Çalışmalarımızın yapılandırılmasında ESD uzmanımız ve danışmanımız Emre GÖKTEPE görüş ve önerilerini sunarak bizlere desteklerini esirgemedi.

Uygulama Sonrasında:

Değerlendirmede öğrenciler aktif olarak rol aldılar. MEB kazanımları ile ESD alışkanlıklarının bire bir örtüşmesi çalışmanın verimliliğini ortaya koydu.

Diğer:
TERS YÜZ - (INSIDE OUT)
Pete Docter - Ronaldo del Carmen, 2015

×

5 Çocuk 5 İstanbul

Sunanlar

Burcu ÇAY

Kurum

Işıkkent Eğitim Kampusü

Kademe

İlkokul

Kapsam

Coğrafya, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Şehrimiz, Tarih, Teknoloji ve Tasarım, Türk Kül. ve Med.Tarihi, Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, İlişki Çemberi, Nedensel Döngü Diyagramı

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Bağlantılar

Özet

Okulumuzda 3.sınıflar güdümlü kitaplar (proje kitapları) listesinde yer alan Betül Sayın’a ait “5 Çocuk 5 İstanbul” kitabı Eğitimde Sistem Düşüncesi araçları ile sınıfımızda irdelenerek; dünyamızın farklı zaman dilimlerinde, aynı şehirde yaşayan 5 farklı çocuğun yaşadığı dönemlerde toplumsal yaşam koşullarına bağlı olarak hayatlarının onlara getirdiği kolaylıklar ve zorluklar incelenmiştir.

Zaman ilerledikçe gelişen dünyamızda, farklı zaman aralıklarında aynı şehirde yaşayan çocuklarımızın öyküleri sayesinde onların farklı dertlerine tanık oluyoruz.

Günümüz İstanbul’unda yaşayan Mert’in en büyük sorunu gösterisine gelemeyen anneannesi olurken, tarih öncesi İstanbul’unda mağarada yaşayan “Kemik Tokalı Kız’ımız” hayatta kalabilmek için çabalıyor.

Bugün İstanbul’da Mert babasının kendisine almadığı son model telefonu hayal ederken Bizantion’daki Milya’nın hayali dedesiyle karınlarını doyurabilmek için tutacağı büyük balık oluyor.

Konstantinopolis’te Helen’in en sevdiği oyuncağı, salgın hastalık nedeniyle kaybettiği annesinin “mor taşlarla süslü ayna”sı olurken; Mert, Hamdi dedesinden kalan fesin ne olduğunu anlamaya çalışıyordu.

Oysaki yıllar önce Mert’in Hamdi dedesi de aynı fesle Helen’in “mor taşlarla süslü ayna”sına bakarak Osmanlı’da çocuk olmayı yaşıyordu...

×

Çöp Kafalı Çocuk

Sunanlar

Fatma Çınar

Kurum

Çakabey Özel Okulları

Kademe

İlkokul

Kapsam

Türkçe

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar

Özet

Bu çalışmanın 1. Sınıf düzeyinde 140 öğrencinin katılımı ile gerçekleşmesi planlanmıştır. İlk okuma yazma öğretiminde mekanik okuma süreci tamamlandıktan sonra anlamlı okuma çalışmalarına başladık. İlk güdümlü kitap olarak Aytül Akal’ın “Çöp Kafalı Çocuk” adlı kitabnı seçtikı. İlk kitap incelemesini Eğitimde Sistem Düşüncesi’nin araçlarını kullanarak yapma amacımız çocuklarda nedensellik ilişkileri kurarak anlamlı okumayı gerçekleştirmeleri idi. Davranışlarındaki sonuçları irdelemeleri; duygu, düşünce, davranış arasındaki bağı fark etmeleri; sorgulayıcı bir bakış açısı geliştirmeleri için bu süreç bizim için önemliydi.

Çalışma,

Okuma stratejilerini uygular.
Görsellerden hareketle okuyacağı metnin içeriğini tahmin eder.
Okuduklarını ana hatlarıyla anlatır.
Metnin konusunu belirler.

1.Sınıf Türkçe dersi kazanımları ile ilişkilendirilmiştir.

Ayrıca kazanımlarda

Çevre okuryazarlığı,
Eleştirel ve sorgulayıcı düşünme
Türkçe’yi doğru ve etkin kullanma

becerileri ile ilişkilendirilmiştir.

Güdümlü kitap sömestir tatilinde öğrenciler okumaları için verilmiştir. Tatil öncesinde merak ve motivasyonlarını sağlamak amacıyla kitap ve yazar hakkında ufak bir farkındalık çalışması yapılmıştır.

İnceleme sürecinde başvuru kaynağı olarak kullanılmak üzere kitabın seslendirildiği bir video hazırlanmıştır.

Öğrencilerin bireysel çalışmaları için ESD araçlarının, süreç ve değerlendirme etkinliklerinin yer aldığı bir kitapçık hazırlanmıştır.

Öğrenciler ile grup halinde çalışmak üzere ESD araçları ayrıca kraft kağıtları üzerinde hazırlanmıştır. Grup çalışması ardından bireysel çalışmaların yapılması planlanmıştır.

“Çöp Kafalı Çocuk”,Fatma Çınar , Şubat 2018,Denizli

×

Hamburger Spor

Sunanlar

Asuman ARICAN ATAY

Kurum

İZMİR BAYRAKLI ÖZEL ÖBEK BOĞAZİÇİ İLKOKULU

Kademe

İlkokul

Kapsam

Beden Eğitimi ve Spor, Oyun ve Fiziki Etkinlikler

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Giderek Yaklaşma

Özet

UYGULAMA ÖNCESİ

Eğitimde sistem düşüncesi yaklaşımı ile Oyun ve Fiziki Etkinlikler dersinin müfredatında yer alan “Sağlıklı bir vücut ve fiziksel gelişim için dengeli ve düzenli beslenme alışkanlığı kazanmanın önemli olduğunu fark eder” kazanımının farklı eğitim- öğretim yöntemi ile nasıl anlatırım düşüncesinden yola çıkarak, ESD yöntemiyle çocukların aktif katılımı ile bilginin yapılandırılmasına olanak sağlanmıştır. Uygulama İlkokul 3. sınıf 9 yaş grubu ile yapılmıştır.

UYGULAMA SIRASI

Öğrencilere açık uçlu sorular yöneltilerek kitabın yorumlanması istenmiştir. Kitaptaki bilgiler doğrultusunda “Zaman boyunca davranış grafiği, Stok/ Akış ve Çıkarım merdiveni” uygulamaları yapılmıştır. Tüm öğrenciler uygulama sırasında gönüllü olarak aktif rol almışlardır.

UYGULAMA SONRASI

Dengeli,düzenli beslenme kavramlarını, sporun ve hareketin önemini açıklar. Kazanımlar arasında ESD araçlarının kullanımı yer almaktadır.

DİĞER

Bu süreçte öğrencilerin hedefe daha kısa zamanda ulaştığı ve süreci içselleştirdiği görülmektedir. Çocukların kendi bilgilerini yapılandırmasına, farklı bir deneyimle sürece katılmalarına olanak sağlanmıştır. Bu uygulamayla farklı disiplinleri bir araya getirip çalışmalar yapılabileceği ve ESD yönteminin kullanılabileceği düşünülmektedir.

Tüm bunların dışında uygulama hazırlığı sırasında ESD yöntemini başka nerelerde kullanabilirim düşüncesi ile yeni projeler oluşturulmuştur.

KAYNAK: KİTABIN ADI
“FRİGORİLLO DOĞRU BESLENME İÇİN KÜÇÜK İPUÇLARI”
YAZAR
SANDRO BARBALARGA
Baskı: Ekim 2011

×

Büyük Orman Avcıları (Sessiz Kitap İncelemesi)

Sunanlar

Sevtap Karadayı

Kurum

Özel Denizatı İlkokulu

Kademe

İlkokul

Kapsam

Türkçe, Hayat Bilgisi

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Zihinsel Modeller, Kaldıraç, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar

Özet

Uygulama Öncesi:

Büyük Orman Avcıları sessiz kitap kategorisine girmektedir. Kitap, inceleme ve detaylandırma bakımından her yaş düzeyinde uygulanabilir. Kitabın 3.sınıf uyarlamasında, drama eğitmeni desteği alınarak ısındırma çalışması yapılması planlanmış böylece belli kavramların öncelikle verilmesi amaçlanmıştır.

Uygulama sırasında:

Çalışma yapılandırmacı yaklaşım benimsenerek ele alınmıştır. Öğrencilerin bilgiyi yorumlamaları, düşünme, plan yapma becerilerini kullanmalarını sağlayan uygulamalarda öğretmen kolaylaştırıcı rolü üstlenmiştir. Süreçte öğrenci aktif haldedir.

Uygulama adımları:

1-Kitap öğrencilere tanıtılmadan önce drama öğretmeni ile iş birliği yapılarak orman kurgusunda drama çalışmaları yapılmıştır. Kitapta karakterlerin elindeki nesnelerin modelleri yapılarak bu nesnelerin işlerliği üzerine de oyunlar oynanmıştır. (büyüteç,harita,mızrak, mat, dürbün, çanta)
2- Kitap öğrencilere dağıtılmadan slayt sunumlarla sayfa sayfa tanıtılıp yönlendirici sorularla hazırlanan kitapçık üzerinde çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların amacı öğrencinin bir diğer sayfadaki olayı tahmin etmesi böylece yorumlama becerisinin kazanılmasına yöneliktir.
3- Etkinlik sayfalarında öğrencinin problemlere çözüm getirmesini, olayları sıralama ve tahmin etmesini, sayısal kavramların günlük hayatla ilişkilenmesini, görselleri okuma becerilerinin gelişmesini amaçlayan yönlendirici sorular hazırlanmıştır.
4- Etkinlik sayfaları tamamlandıktan sonra kitap öğrencilere dağıtılmış ve tekrar olaylar kitap üzerinde incelenmiştir. Böylece tekrar bir merak ve heyecan uyandırılmıştır.
5- Sistem düşüncesi araçları kullanılarak bireysel çalışma yapılmış. Öğrenciler kendi fikirleri ve yorumlarıyla yaptıkları çalışmaları arkadaşlarıyla paylaşmış ve fikir alışverişinde bulunmuşlardır. Bu çalışmalar, tartışma ortamı yaratılmasını sağlamıştır.
6- Tüm çalışmalardan sonra öğrenciler kendi hikayelerini, hayal gücü ve yaratıcılıkla yazdıkları öyküyü sınıfta paylaşmışlardır.

Ölçme-değerlendirme çalışması olarak öğrencilerin çalışmalarla ilgili düşünceleri alınmıştır. Çalışma süresince gözlem yapılmıştır.

Uygulama sonrasında:

1- Öğrenciler ilk defa karşılaştıkları sessiz kitap kavramıyla tanışmışlar ve kitabı hiçbir kısıtlama olmadan kendi düşünceleriyle yönlendirmekten ve düşüncelerini yanlış yapma veya abartılı olma korkusu olmadan ifade edebilmenin rahatlığını yaşamışlardır. En çok “bence” sözcüğü sanırım bu çalışmada kullanılmıştır. Bu da öğrencinin kendini ifade etme becerisini artıran bir durumdur.

Uygulamanın Yenilikçi Özellikleri:

Bu çalışma sessiz kitaplara olan ön yargıların değişmesini sağlayabilir. Çocuklar okumayı öğrendikten sonra yetişkinler tarafından daha fazla yazısı olan,daha az resmi olan kitaplara yönlendirilmektedirler. Oysa sessiz kitaplar görsel zenginlikleri ve anlatımlarıyla çocukların hayal dünyasını ortaya çıkaran yaratıcılıklarının sınırlarını zorlamalarını sağlayan bir etkidir. Bunun öğretmenler tarafından kullanılması velilerin de bakış açısını değiştirecektir. Amaç bu değişimin yaşanmasıdır. Beklentim : Ulaşabildiğim kadar öğretmen arkadaşıma ulaşmak ve sessiz kitapların doğru kurgusal düzlemde , öğrencide merak uyandıracak bir çalışmayla yapılarak tanıtılması ve ön yargıların kırılmasını sağlamaktır.

Sistem düşüncesi araçları bu düşüncelerimi destekleyen, çalışmalara ayrı bir heyecan ,ilgi uyandıran bir etkidir. Çalışmayı zenginleştirmiş ve farklı bakış açılarıyla yeniden düşünmeyi sağlamıştır.

Kitabın Künyesi:
Kitabın yazarı ve illüstratörü : Dennis Nolan
Basım yılı : 2015
Yayınevi : abm yayınevi
Orijinal adı : Hunters of The Great Forest

×

Türkçe derslerinde kullanılan ESD araçları

Sunanlar

Yeşim TEMÜRÇİ

Kurum

UKEB OKULLARI

Kademe

Ortaokul

Kapsam

Görsel Sanatlar, Türkçe, Medya Okuryazarlığı

ESD Araçları

Çıkarım Merdiveni

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Bağlantılar

Özet

UYGULAMA ÖNCESİ

Türkçe dersinde çocukların düşünme becerilerini geliştirmelerini desteklemek, okuma anlama becerilerinin zaman boyunca değişimini fark etmelerini sağlamak amacıyla yapılmıştır. Uygulama 5.sınıf 10-11 yaş aralığındaki 35 öğrenci ile gerçekleştirildi.

UYGULAMA SIRASINDA

İlk olarak öğrencilerle sistem, sistem düşüncesi, sistem düşünürünün alışkanlıkları üzerine video izleme, konuşma etkinliği, akılda kalanlar ve yaşamımızda sistemler çalışmaları yapıldı. Öğrenilenler rehberliğinde Vincent Van Gogh’un “Yıldızlı Gece” tablosu ile Türkçe'nin görsel okuma alanına yönelik çıkarım merdiveni çalışmalarına başlandı. İlerleyen derslerde yıl içinde okunmak için seçilen çocuk kitaplarının (Kapiland’ın Kobayları, Küçük Prens, Küçük Kara Balık, Pasaklılar 1) olay örgüleri ve içeriğiyle ilgili farklı çıkarım merdivenleri hazırlandı.

UYGULAMA SONRASINDA

Öğrencilerin büyük resmi görmeleri, farklı bakış açılarını fark etmelerini, kapsamlı düşünmelerini, Türkçe'nin temel alanları olan yazma, okuma, konuşma, dinleme, görsel okuma alanlarını desteklemek amacıyla yapılmıştır. Öğrenciler çalışma sürecini, uygulamanın değerlendirilmesini etkin olarak yürütmüşlerdir. Öğrencilerden alınan geri bildirimler çalışmanın amacının başarıya ulaştığını göstermiştir. Yaptığımız uygulamanın daha fazla eğitmen aracılığıyla daha fazla öğrenciye ulaşacağını, geliştirilebileceğini düşünüyorum. Çalışmanın disiplinler arası çalışmayla daha da ulaşılabilir olacağını, daha fazla sistem düşünürü yetiştireceğine inanıyorum.

×

Yaşamda Sistem Düşüncesi

Sunanlar

Ahmet Altıntaş, Atınç Zirve Gönenç, Burçin Ersoy, Emir Onağ, Hakan Coşkun, Hasret Macit, Melis Gözegir, Meltem Tüğdür, Merve Dadan, Özge Uğur, Selman Engin, Serkan Demir, Ülkü Güç ve Prof. Dr. Ülkem Yararbaş

Kurum

EÜ Tıp Fakültesi

ESD Araçları

Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı Görseli

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Kaldıraç, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar, Gecikmeler, Bağlantılar

Özet

Bağımlılık, beynin ödül, teşvik, bellek ve bunlarla ilişkili sistemleri ilgilendiren kronik bir hastalığıdır. Bu sistemlerdeki işleyiş bozuklukları bazı karakteristik biyolojik, psikolojik, sosyal sonuçlar doğuracaktır. İlk anda akla gelen sigara, alkol, uyuşturucu bağımlılıkları dışında, henüz çok önemsenmese de olumsuz ve önemli sonuçları olan şeker bağımlılığı, internet bağımlılığı gibi bağımlılık türlerinin de tanınması bu bağımlılıklar ile mücadelede önemlidir.

Çalışmamızda ‘Sistem Düşüncesi’ yaklaşımı kullanılarak fizyolojik / psikolojik bağımlılık mekanizmalarının, bağımlılık ile mücadelede olası kaldıraç noktalarının ortaya koyulması hedeflenmiştir. Bağımlılığın çocukluk döneminden itibaren tüm toplumu ilgilendiren bir sorun olması nedeniyle, çalışmamızın hedef kitlesi toplum genelidir.

Çalışma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim sisteminin bir parçası olan ‘Özel Çalışma Modülü (ÖÇM)’ kapsamında, temel ‘Sistem Düşüncesi’ kavramları eğitimini almış 3. sınıf öğrencilerinden oluşmuş bir grup ile yürütülmüştür. Bağımlılık türleri arasından tütün bağımlılığı özel ilgi alanı olarak seçilmiştir. ‘Birlikte modelleme’ yöntemini temel alan bir yaklaşım ile toplam 4 oturumda gerçekleşen çalışmada incelenecek problem ‘Toplumda sigara bağımlılığında görülen artış’ olarak belirlenmiştir. Sigara bağımlılığı konusunda rol oynayan fizyolojik, psikolojik, sosyolojik değişkenlerin bireysel olarak belirlenmesi ile başlayan süreç, ortak bir ‘nedensel döngü diyagramı’ oluşturması ile devam etmiştir. Oluşturulan nedensel döngü diyagramındaki dengeleyici, pekiştirici döngülerden faydalanarak, kaldıraç noktası olabilecek noktalar saptanmıştır. Kaldıraç noktaları tartışmalarında ‘Sonuç Çıkarım Merdiveninden’ faydalanılmıştır.

Çalışmanın son basamağı olarak, elde edilen veriler ışığında, bir kısa video hazırlanarak bağımlılıkta rol sahibi temel mekanizmalar sistem düşüncesi araçları ile tanıtılacaktır.

Bu çalışmada, bağımlılık konusundaki temel bilgilerin derlenmesinde Ege Üniversitesi Bağımlılık ve Toksikoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Görkem Yararbaş ve kısa video hazırlığı aşamasında Sn. Doğa Kılcıoğlu danışman olarak yer almıştır.

×

Öğretmen Kulübü ile Birlikte Modelleme Deneyimi

Sunanlar

Yusuf Çağlayan

Kurum

Zikzak Grup

Kademe

Genel

ESD Araçları

İlişki Çemberi, Nedensel Döngü Diyagramı

ESD Alışkanlıkları

Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar, Birikmeler, Gecikmeler

Özet

Zikzak Öğretmen Kulübü, yaşam boyu öğrenme merakı taşıyan eğitimcilerin mesleki ve kişisel deneyimlerini paylaşarak çoğalttıkları, farkındalık yaratan sosyal bir öğrenme ortamı ve organizasyonu olarak Ocak 2018 itibari ile 81 buluşmaya ev sahipliği yaptı. Bu buluşmalarda 230’dan fazla eğitimcinin katılması ile 200’den fazla konu konuşuldu ve alanında uzman 50’den fazla kişi ya da kurumu misafir edildi. Her cuma 18.30 - 21.30 saatleri arasında buluşmalar devam etmektedir. Tüm bu deneyimlerden yararlanarak Zikzak Öğretmen Kulübü üyeleri ile “birlikte modelleme” yöntemini kullanarak eğitim ile ile ilgili süregelen bir problem belirlenip bu problemi daha yakından tanımaya ve onu ortaya çıkaran nedenleri anlamaya çalışmaya karar verildi.

Süreci yapılandırırken her aşamada Sistem Düşüncesi Derneği ile birlikte haraket edildi. Toplamda dört oturum şeklinde çalışılan birlikte modelleme süreci için dört oturum da SDD ile tasarım toplantıları yapıldı.

İlk oturum en önemlilerinden biri oldu. “Sorun belirleme” adı verilen oturumda yaklaşık 25 kişiden oluşan katılımcılar ile ikişerli takımlar halinde “eğitim ile ilgili belli bir zamandır süregelen, kronikleşmiş bir sorun” belirlemeye çalışıldı. Belirlenen sorunlar birbiri ile gruplandı ve içlerinden bir tanesi seçildi: “Öğretmenin Toplum Gözündeki Değeri” İkinci oturumda seçilen problem durumu olan “öğretmenin toplum gözündeki değeri”ni ortaya çıkaran etkenler çalışıldı. Yaklaşık 25 kişiden oluşan katılımcılar, 2 - 3 kişilik takımlar halinde “nedeni, nedenin nedeni, nedenin nedeninin nedeni” olacak şekilde etkenleri belirledi. Takımların belirledikleri etkenlerden en önemli gördükleri seçildi ve gruplandı.

Üçüncü oturumda amaç “etkenler arası ilişkileri” belirleyebilmekti. Bir önceki oturumda seçilmiş 36 adet etken SDD ile yapılan tasarım toplantısında birbiri ile ilişkilendirildi ve dört kategoriye ayrıldı: Medya, Devlet Politikaları, Özel Okullar, Öğretmen Eğitimi.

Yaklaşık 20 kişiden oluşan katılımcılar kategorilere göre masalara ayrıldı. İlgili etkenleri bir “ilişki çemberi” etrafına yerleştirerek etkenler arasında doğrudan ilişki bulabilmek için çalışıldı. Her masaya eğitimde sistem düşüncesi eğitimi almış bir öğretmen kolaylaştırıcılık yaptı. İlişkiler içerinden nedensel döngüler çıkararak oturum tamamlandı. Dördüncü ve son oturumda Sistem Düşüncesi Derneği ve Zikzak Öğretmen Kulübü’nde üçüncü oturuma kolaylaştırıcılık yapan öğretmenler ile ortaya çıkan döngüler birbiri ile ilişkilendirilerek bir model ortaya çıkarıldı.

Deneyim Paylaşım Sempozyumu - 2018

10 Mart 2018, Özel PEV Okuları, Denizli

Giriş ve Tanıtım

Açılış Konuşmaları

Katılım ve Teşekkür belgeleri

Sunumlar