Nedir?
Sistem Düşüncesinin ve Sistem Dinamiklerinin kısa tarihçesi...
Sistem Düşüncesi, "systems thinking" teriminin karşılığı olarak kullanılıyor. Bu yaklaşımın çeşitli tanımları var...
Sistem düşünürü alışkanlıklarını kazanmak amacı ile, olayların altındaki örüntü, yapı ve zihinsel modelleri anlamaya yardımcı olabilecek çeşitli araçlar var...
Düzenlenecek olan eğitimler ile ilgili bilgiler, düzenlenen eğitimlerin katılım ve teşekkür belgeleri.
Sistem düşüncesi yaklaşımı öğrencilerin 14 alışkanlık kazanarak sistem düşünürleri olmasını amaçlıyor...
Öğretmenlerle ve öğrencilerle yapılan görüşmelerden, ders anlatımlarından, webinarlardan örnekler...
Eğitimde sistem düşüncesi ile ilgili Türkiye'de ve yurt dışında yapılan bilimsel çalışmalar...
Sistem Düşüncesi Derneği, 2016 yılında, akademisyenler, öğretmenler ve mühendisler tarafından tarafından kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir kurumdur. Derneğin amacı; toplumun her kesiminde ve özellikle; eğitim, sağlık, çevre, modelleme ve strateji alanlarında düşünme ve anlama yeteneğine katkı sağlamak için, Sistem Düşüncesi yaklaşımını yaymaktır. Derneğin temelini, Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Endüstri ve İşletme Mühendisleri Komisyonu Sistem Dinamikleri Çalışma Grubunun dokuz yılı aşkın deneyimi oluşturmaktadır. Dernek üyeleri tarafından, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde 2012 yılından bu yana bir eğitim programı (özel çalışma modülü) ve çeşitli sivil toplum kuruluşları, odalar ve belediyelerle "Birlikte Modelleme" çalışmaları yapılıyor olmakla birlikte, derneğin öncelikli çalışma konusu K-12 eğitimidir. 2014 yılından bu yana; deneyimli öğretmenlerin kolaylaştırıcılığında eğitimler düzenlenmekte, dönem boyunca uygulama desteği verilmekte ve yapılan uygulamaların deneyim paylaşım sempozyumlarında paylaşılması sağlanmaktadır. Böylece sonraki dönemlerin kolaylaştırıcılarını ve uygulayıcılarını üreten pekiştirici bir döngü çalışmaktadır. Benzer bir döngünün akademik ortamda, üniversitelerin eğitim fakültelerinde de kurulmasına yönelik çalışmalar sürmektedir.
Derneğin tanıtım sunumuna buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Derneğin çalışma raporuna buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Dernek tüzüğüne buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Dernek çalışmalarında bugüne kadar uygulamaya çalıştığımız (bazıları tüzükte de geçen) birkaç ilke var:
Çalışmalar, 2014 yılında, Waters Center For Systems Thinking (ABD'den eski adı ile, Waters Foundation) vakfından destek alınarak başlamıştı...
Uygulayıcı Destek Programı kapsamında Eğitimde Sistem Düşüncesi yaklaşımını uygulayan kurumların listesi.
Sistem düşüncesi konusunda yanıtlarına ilgi duyabileceğinizi düşündüğümüz soruların çeşitli kaynaklara göre yanıtlarının bir derlemesi.
Sistem Düşüncesi Derneği tarafından yürütülmekte olan çalışmalar.
Yayın
Eğitimde sistem düşüncesi ile ilgili yurt içinden veya yurt dışından çeşitli yazılar, haberler ve duyurular...
Sistem Düşüncesi Derneği tarafından ESD uygulamaları için temel kaynak olması amacı ile hazırlanan ders kitabı....
Sistem yaklaşımı ile ilgili türünün en iyi örneklerinden biri olarak görülen Thinking in Systems kitabının Türkçe çevirisi....
Büyük çoğunluğu Sistem Düşüncesi ve Sistem Dinamikleri konusunda temel eserlerden oluşan bir seçki.
Takvim
Deneyim Paylaşım Sempozyumu
Okulun konumunu Google Haritalardan görmek ve yol bilgisi almak için buraya tıklayın.
Sempozyuma katılım ücretsizdir ancak salon kapasitesi nedeni ile sınırlı sayıda katılımcı kabul edebiliyoruz.
AULA
Sınıf 3A
Sınıf 3C
Sınıf 3B
Sınıf 3D
Sınıf 4E
Sınıf 4D
Sınıf 4B
Sınıf 4C
Sınıf 4A
Sınıf 5A
Sınıf 5B
Sınıf 3E
Özet
Gün boyunca oturumlara katılan akademisyenlerin, oturumlar ve eğitimde sistem düşüncesi uygulamaları konusunda görüşlerinin, değerlendirmelerinin ve önerilerinin paylaşıldığı bir panel.
Sunanlar
Büşra ALBAYRAK, Asuman ARICAN ATAYKurum
Boğaziçi Eğitim KurumlarıKademe
OrtaokulESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Kapsamlı DüşünmeÖzet
Sınıf danışman öğretmenleri olarak eğitimde sistem düşüncesi yaklaşımıyla, ödev alışkanlığı olan ve olmayan öğrencilerin, başarı grafiğindeki değişkenleri çıkartılarak, ödev yapmanın önemi vurgulanmıştır. Öğrencilerin bireysel sonuçları deneme sınavları ile ölçülmüştür. Öğrenciler kendi sonuçlarını görerek yorumlaması ve kendi grafiğini görmesi sağlanmıştır.
Öğrencilerin aktif katılımı ile kendi başarı ve başarısızlığının, hem kendisine hem de sınıf başarısına nasıl etkilediğini görmeleri sağlanmıştır. Uyarıya gerek kalmadan ödev sorumluluklarını yerine getirerek süreç içerisinde davranışa dönüştürmek hedeflenmiştir.
Sunanlar
Reyhan ÖZMEN, Merve KAMUKKurum
İzmir Özel Türk KolejiKademe
LiseKapsam
Türk Dili ve EdebiyatıESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı DüşünmeÖzet
Sistem düşüncesiyle işlenen edebiyat derslerimizde de öğrencilerimizin;
çalışmalarında kullanılan açık uçlu sorularla çıkarım yapabilme ve farklı düşünebilme becerilerini geliştirmek bizlerin en önemli amacı oldu.
Sistem düşüncesi araçlarıyla çalışan öğrenciler, uluslararası sınavlarda da sorulan görsel okuma, grafik okuma ya da grafik oluşturma gibi becerilerin edebiyat derslerinde de olabileceğini, fen ve matematik okuryazarlığının bu şekilde daha kolay artırabileceğini gözlemlemiş oldu.
Roman incelemelerinde öğrencilerimizin zaman zaman zorlandığını görüyorduk. Bu çalışmayla incelemenin hem ayrıntılı hem de farklı açılardan yapılması sağlanmış oldu.
Öğrencilerimiz bu şekilde bir metin incelemesi yaptıktan sonra karşılarına çıkan diğer metinlerde de aynı uygulamayı yapmayı bireysel olarak denedi. Bu deneyimlerinin sonucunda, metin çözümlemede bu yöntemin çok işlerine yaradıklarını belirttiler. Ayrıca metin oluşturmada da öykünün çatısını bu şekilde kurduklarında bütünden kopmadıklarını belirttiler.
Romandaki kişi tahlillerinde stok akışının özellikle işlerine çok yaradığını belirten öğrenciler, çıkarım merdiveniyle romana farklı kişilerden bakabilme şansı yakalamış oldu.
Sunanlar
Emsal YALÇINKurum
Ekin KolejiKademe
Okul öncesiKapsam
Oyun ve Fiziki Etkinlikler, SağlıkESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Birikmeler, BağlantılarÖzet
Ekin Koleji anasınıfında bir sabah çember zamanında okunan bir kitapla birlikte hastalıklar ve bulaşma yolları çocukların ilgisini çekti. Bu ilgi sağlık temalı başka kitapları sınıfa taşıdı.
Bu okuma serüveninin ardından bulaşıcı hastalıkların nasıl yayıldığını anlamak için birer bilim insanı titizliğiyle çalışmaya başladılar. Zaman boyunca davranış grafikleri çizerek virüslerin yayılma hızını belirlediler. Stok akış diyagramlarıyla grafikteki değişimlerin altında yatan nedenleri araştırdılar. Yaptıkları çıkarımları deneylerle desteklediler. Tüm verileri çıkarım merdiveni üzerinde yorumlayarak hastalıklardan nasıl korunabileceklerine karar verdiler.
Sunanlar
Şebnem DEMİRKurum
BBOM Renkli Orman İlkokuluKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, Matematik, TürkçeSunanlar
Bihter KÜÇÜKÖZ, Duygu ÇETMİLİKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokuluKademe
OrtaokulKapsam
TürkçeÖzet
Her bir sayfada günde kaç sayfa kitap okuduğunun bilgisi ve okumadıysa sebebinin yer aldığı bölümlerden oluşan “Okuma Günlüğü” adlı kitapçığımızı 5.sınıflarımızla on beş gün boyunca doldurduk. Sayfaların altında öğrenci ve veli imzasına yer verdik. Böylece veli ile de işbirliği içinde olmayı hedefledik.
Günlüklerini tamamlayan öğrenciler hem sınıfın okuduğu sayfa sayısını hem de kendi okudukları sayfa sayılarının zaman boyunca davranış grafiğini oluşturdular. Grafiği etkileyen yani kitap okuma süresini azaltan ve artıran sebeplerin yer aldığı stok akış diyagramını oluşturduk. Diyagrama destek olması amacıyla “ Teknolojinin Okuma Alışkanlığı Üzerindeki Etkisi” adlı makaleyi öğrencilerimizle birlikte okuduk. Bu makaleden yola çıkarak öğrencilerin kitap okumaya ayırdıkları süreyi azaltan ve artıran nedenleri belirterek nedensel döngü diyagramı oluşturduk.
Son olarak öğrencilerimizden üç basamaklı çıkarım merdiveni oluşturmalarını istedik. Bütünü gören öğrenciler kitap okumaya ayırdıkları zamanı artıran ve azaltan sebepleri ve bunları nasıl yönetebileceklerini keşfettiler.
Sunanlar
Elif ÜNVER, Mine UĞURKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokuluKademe
İlkokulKapsam
Fen Bilimleri, Sosyal BilgilerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, İlişki Çemberi, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Birikmeler, GecikmelerÖzet
Bu çalışma, 4. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde “Millî Mücadele kahramanlarının hayatlarından hareketle Millî Mücadele’nin önemini kavrar.” kazanımı hedeflenerek Sistem Düşüncesi araçlarını kullanarak gerçekleştirilmiştir. Milli mücadele kahramanlarının milli mücadeledeki rolunun önemini ayrıca 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı süresince Türk milletinin Atatürk’e güven duygusunu ünitemizin sonunda pekiştirmek amacıyla ESD araçlarıyla işledik.
Ayrıca 4.sınıf Fen Bilimleri dersinde “Sağlıklı bir yaşam için besinlerin tazeliğinin ve doğallığının önemini, araştırma verilerine dayalı olarak tartışma ve insan sağlığı ile dengeli beslenmeyi ilişkilendirir.” kazanımları hedeflenerek yaklaşık 8 hafta boyunca yapılan etkinlik dizisidir. Bu amaç doğrultusunda Besinler ünitesini kapsayan bir kitapçık hazırladık. Sistem düşüncesi araçlarını kullanarak şekerin yararları, zararları konusunda ve dengeli beslenme konusunda farkındalık yaratmayı amaçladık.
Sunanlar
H. Tuğçe SAYGILIKurum
İstek Kuşadası OkullarıKademe
Okul öncesiKapsam
Oyun ve Fiziki Etkinlikler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel ModellerÖzet
Bu çalışma okul öncesi eğitimi alan 5 yaş grubuna uygulanmak amacı ile hazırlanmıştır. Çalışma ile öğrencilere olayları bütünsel yönü ile görme, sıralama, gruplama, analiz etme, soyut düşünme becerileri, yaratıcı düşünme, metabilişsel düşünme, grafik oluşturma ve grafik yorumlama gibi beceriler kazandırılmak amaçlanmıştır.
Eğitimde sistem yaklaşımı ve sistemsel araçlar kullanılarak hikaye etkinliği gerçekleştirilmiştir. Tüm sınıf öğrencilerin katılımı ile hikaye okunarak bütünsel yönden incelenerek zaman boyunca davranış grafiği, stok akış diyagramı, çıkarım merdiveni oluşturulmuştur. Oluşturulan grafikler yorumlarak bütünü görme şansı elde edilmiştir.
Uygulamada okul öncesi 5 yaş grubu öğrencilerine okul öncesi kazanım ve göstergeleri kapsamında bilişsel alan kazanım 20 “grafik oluşturur” maddesi kazandırılmak amaçlanmıştır. Okul öncesi kazanımları ile hazırlanan etkinlik planlarımıza eklediğimiz Eğitimde Sistem Yaklaşımı etkinliklerinin zaman içinde öğrencilerde farklı yönleri görme becerisi, yorumlama alışkanlıklarının geliştirdiğini gözlemledik.
Özet
Uzmanlık alanları çocuk/genç ve yetişkin psikiyatrisi olan Dr Yankı Yazgan (1959), Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Profesör, Yale Child Study Center’da öğretim görevlisi olarak eğitim ve araştırma çalışmalarını sürdürmüştür.
Çocukluk ve gençlik yıllarını İzmir’de geçirmiştir.
Eğitim aldığı kurumlar Bornova Anadolu Lisesi (orta), Ankara Fen Lisesi, Ege Tıp Fakültesi (tıp), Marmara Tıp Fakültesi (uzmanlık, psikiyatri) ve Yale Tıp Fakültesi (üst-uzmanlık, çocuk ve ergen psikiyatrisi).
Klinik uygulamalarda ve bilimsel araştırmalarında odak alanlarını nörogelişimsel bozuklukların tanılanması ve multimodal tedavilerinin uygulamaları oluşturmaktadır.
Beyin bilimleri ve psikiyatri alanındaki bilgilerin herkes tarafından anlaşılmasını ve kullanılmasını amaçlayan ‘popüler bilim’ temelli yazı ve kitap yanı sıra çok sayıda ulusal ve uluslar arası hakemli bilimsel dergi makalesi ve kitap bölümü yazmıştır.
Sunanlar
Deneyimli öğretmenlerKurum
Sistem Düşüncesi DerneğiKapsam
Eğitimde Sistem DüşüncesiÖzet
Eğitimde Sistem Düşüncesi araçlarının tanıtıldığı bir oturum.Sunanlar
Asuman ARICAN ATAY, Büşra ALBAYRAKKurum
Boğaziçi Eğitim KurumlarıKademe
OrtaokulKapsam
Beden Eğitimi ve Spor, Fen BilimleriESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı DüşünmeÖzet
Eğitimde sistem düşüncesi yaklaşımıyla Beden Eğitimi ve Fen Bilimleri dersinde disiplinler arası çalışma ile ESD yöntemini uyguladık. Çocukların aktif katılımı ile bilginin yapılandırılmasına olanak sağlanmıştır.
Bu uygulamayla farklı disiplinleri bir araya getirip çalışmalar yapılabileceği ve ESD yönteminin yeni projelerde kullanılabilir düşüncesi oluşturulmuştur.
Sunanlar
Seda YARALIKurum
Çağdaş Yaşamı Destekleme DerneğiKademe
OrtaokulKapsam
Felsefe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Şehrimiz, Teknoloji ve TasarımESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, BirikmelerÖzet
Kobi Yamada ‘nın yazdığı “Bir Fikirle Ne Yaparsın?” isimli kitabından yola çıkılarak ESD araçları ile bu çalışmada çocuklarda kendi fikirlerini sahiplenme farkındalığı oluşturmaları amaçlanmıştır.
“Fikirler ne olur? Neye dönüşür? Etrafta gördüğümüz her şey bir zamanlar sadece bir fikirdi”. Örneklendirilerek kendi fikirleriyle ne yapabilecekleri konusunda sorgulama sağlandı.
15 kişilik gruplarla 10 - 12 yaş aralığı hedeflendi.
Uygulama sırasında öğrenci merkezli, eleştirel düşünceye açık bir öğrenme ortamında soru-cevap tekniği ile öyküyü dramatize etme kullanılarak Sistem Düşüncesi Derneği’nden de destek alınarak konu işlenmiştir.
Bu uygulama sonucunda çocukların kendi fikirlerini sahiplenme düzeyi artmış, fikirden fikir üretebileceklerini anlama ve uygulama ile farkındalık becerileri gelişmiştir.
Toplumdaki her bireyin girişimci düşünce yapısını küçük yaşlarda edindiği, toplumsal sorunlara duyarlı, kendi fikirlerine sahip çıkan ve fikirlerini geliştirebilen, özgüven sahibi, bilimsel gözlemler yapan, araştıran, sorgulayan, sistem düşünürü kişiler olmalarını diliyoruz.
Sunanlar
Benay ÇEÇEN, Yaprak Yılmaz GERÇEKKurum
Çağdaş Yaşamı Destekleme DerneğiKademe
İlkokulKapsam
MatematikESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı BağımlılıklarÖzet
Matematiğin ilkokul öğrencilerine sevdirilmesi, problem çözümlerinde ESD araçları ile daha anlaşılır ve eğlenceli hale getirilip somut ve kalıcı bir öğrenme oluşturularak öğrenci başarısının arttırılması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda toplama, çıkarma ve çarpma işlemleri ile çeşitli problemler çözülmüştür.Sunanlar
Gamze MANALP, Beyza BARAN, Aslı DİNLERKurum
Narlıdere Özel TAKEV OrtaokuluKademe
OrtaokulKapsam
MatematikESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, İlişki Çemberi, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Birikmeler, GecikmelerÖzet
Okul süreci başladığı zamandan itibaren ortalama çoğu öğrencinin matematiğe karşı beslediği duyguların olumlu olmadığını gözlemlememden kaynaklı araştırma yapma ihtiyacı hissettim.
Uygulamayı geliştirmek istememde ki amaç, çocuğun sebeplerinden birine ulaşıp duygu ve düşüncelerini mantık çerçevesi etrafında değiştirmek.
Uygulamayı gerçekleştirirken öncelikle öğrencilerden matematiğe karşı hangi duyguyu seçtiklerini çizgi grafiğinde 1. Sınıftan itibaren derecelendirmelerini istedik. Stok-Akış diyagramında ise bu duyguyu arttıran ve azaltan durumları inceledik. Süreci bu şekilde devam ettirdik.
Uygulama kısmı öğretmenin açıklaması ile öğrenci tarafından gerçekleştirildi.
Bu araştırmadaki amaç çocukların farkındalıklarını sağlamak ve çocuklarda oluşan duygu ve düşüncelerini bilerek öğretmen olarak onlara daha fazla yarar sağlamak.
Sunanlar
Yusuf ÇAĞLAYAN, Uğraş DEMİRKurum
Zikzak GrupKademe
GenelESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, İlişki Çemberi, Nedensel Döngü DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar, Birikmeler, BağlantılarÖzet
Öğretmen Kulübü, 2015 yılından bu yana yaşam boyu öğrenme merakı taşıyan eğitimcilerin mesleki ve kişisel deneyimlerini paylaşarak çoğalttıkları bir sivil toplum örgütü olarak çalışmaktadır.
5.yılın sonunda 10 kişilik tasarım ekibinin ortak aklı ile yönetilmeye devam eden Öğretmen Kulübü’nün stratejik planlamasını, sistem düşüncesi yaklaşım ve araçları ile yeniden düzenledik."Öğretmen Kulübü Dinamikleri Modeli" ile hedef ve strateji ilişkisinin, modeldeki stoklara uzun erimli, akışlara kısa erimli hedefler verilmesi ve stratejilerin etkenler (converter) üzerinden tanımlanması biçiminde yapılabileceğini ve böylece modelin strateji ile bütünleşmiş olacağını hedefleyerek bir süreç odaklı çalışma gerçekleştirdik.
Sunanlar
Nilay YILMAZKademe
OrtaokulKapsam
Türk Dili ve Edebiyatı, TürkçeESD Araçları
Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniÖzet
ESD’nin öykü yazma tekniği olarak kullanımı üzerine bir deneme yapmak istedim. Var olan bir öyküyü ESD ile çözümlemek yerine, ESD araçlarını, öykü yazma, öykünün kurgusunu yapılandırma, döngüler ve çıkarımlar üzerinden hareket ederek öykünün temelini sağlamlaştırma araçları olarak kullandım. ESD’nin buzdağı, öykünün yapısını anlatmak için kullandığımız öykü dağı ile buluştu.
Kanser hastası olan, hastaneden yeni çıkmış ya da tedavisi hastane dışında (evden) hala devam etmekte olan çocuklarla yaratıcı yazma çalışmaları yapıyoruz. Hastane öykülerini kitaplaştırmayı planladığımız bir proje kapsamında ESD’yi yazma sürecinde denemek istedim. Stok akış diyagramı ve çıkarım merdiveni, çocukların hastanede yaşadıkları duygu değişimlerini çok net olarak ortaya koyması açısından öykülerini kurgulama sürecinde çok etkili oldu. Bu araçlar sadece öykü yazma tekniği ya da araçları değil, çocukların zaman boyunca değişen duygularını ve travmalarını ifade etme ve hikayelerini görünür kılarak yaşadıklarından özgürleşme araçları da oldular. Çalışmalarımıza bir psikolojik danışmanın da destek vermesi bu araçları kullanma anlarımızı daha da zenginleştirdi. Çalışmayı 10-15 yaş aralığındaki 13 çocukla (7 kız, 6 erkek) gerçekleştirdik. Altınbaş Üniversitesi Onkoloji servisi doktorlarının ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün organizasyon desteği, ICC children rights kurumlarının finans desteği ile hastane hikayelerini yazma çalışmalarımız hala devam ediyor. ESD’yi kullanarak yazdıkları hikayeler Altınbaş Ünv tarafından yayımlanacak.
Bu uygulamanın sınıf öğretmenlerine, Türkçe ve Edebiyat öğretmenlerine rehber olacağını, onlara yazma derslerinde yeni bir öykü kurgulama ve yazma yöntemi sunacağını düşünüyorum. Ayrıca ESD’yi var olan bir metinden (tümdengelim) yola çıkmak için değil de, yeni bir metin oluşturmak (tümevarım) için kullandığımız farklı bir uygulama modeline de taşıyacağını düşünüyorum.
Sunanlar
Büşra AYTİŞKurum
İzmir Özel Türk KolejiKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel ModellerÖzet
Yayazula kitabına yönelik ESD çalışması 1. Sınıf öğrencileriyle çalışarak yapılacaktır. Uygulamaya başlamadan önce kitap öğrencilere okunarak hayal güçlerini kullanmaları sağlanacak, Yayazula’yı dinledikleri üzerinden resmedeceklerdir. Sonra ESD çalışmalarına başlanarak olay örgüsü çıkardıktan sonra sırasıyla zaman boyunca davranış grafiği, stok-akış grafiği ve çıkarım merdiveni yapılacaktır
Sunanlar
Mebrure BURSA, Meral KOYUNCU, Sinem YAKARIŞIKKurum
Narlıdere Özel TAKEV OrtaokuluKademe
OrtaokulKapsam
Fen Bilimleri, FizikESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü DiyagramıESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı BağımlılıklarÖzet
Bu uygulamayı 5.sınıflarda sürtünme kuvvetinin zor anlaşılır bir konu olması nedeniyle seçtik.
Projemizi gerçekleştirirken öğrencilerimiz sistem düşüncesi araçlarını kullanarak sürtünme kuvvetinin cisim üzerindeki hızına etkisini gözlemledi. Uygulamızı gerçekleştirirken beyin fırtınası, buluş yoluyla öğrenme, probleme dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme yöntemleri uygulanmıştır.
Uygulamamızı gerçekleştirirken öncelikle sürtünme kuvvetinin hıza etkisini inceleyebileceğimiz bir senaryo problem örneği yazdık. Sonrasında ESD araçlarını da kullanarak öğrencilerimize problemdeki sürtünme kuvvetinin hıza etkisini buldurmaya çalıştık. Bunu yaparken grup çalışması uyguladık.
Sunanlar
Sinem ÖZTÜRKKurum
İzmir Özel Türk KolejiKademe
İlkokulKapsam
Fen Bilimleri, Hayat Bilgisi, Matematik, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Giderek Yaklaşma, BağlantılarÖzet
Bazen küçücük bir iyilik tüm dünyamızı güzelleştirir.
Tüm dünyamızın renklendiği yeşil bir yolcuğa hazır mısınız?
Sunanlar
Özgün KURTKurum
Işıkkent Eğitim KampüsüKademe
İlkokulKapsam
Hayat BilgisiESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, BirikmelerSunanlar
Burcu ÇAY, Evrim YALÇINKurum
Işıkkent Eğitim KampüsüKademe
İlkokulKapsam
Fen BilimleriESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Birikmeler, GecikmelerÖzet
5 Aralık "Dünya Toprak Günü" kapsamında 4. sınıf öğrencileri için hazırlanmış bir etkinliktir. Etkinlik okulumuzda uygulanan PYP öğretim stratejilerini de ilişkilendirerek öğrencilere farklı bakış açıları sunmak üzere düzenlenmiştir. Yola çıkış noktası toprağın geri kazanılması olup yaşantımızda yer alan toprağın oluşum safhalarını da içine alarak öğrencilerin bu durumu deneyimlemesine de imkan vermektedir.
Toprak-bitki ilişkisini gösteren bir stok-akış diyagramına "insan kullanımı" akışının eklenmesi ile "Toprak" ve bunun sonucu olarak "Bitki" stoğunda gerçekleşebilecek olumsuz durumu anlatıyor ve çözüm olarak "geri dönüşüm" akışını öneriyor.
Sunanlar
Necla KAYADİBİ, Nilüfer ERKANKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokulKademe
İlkokulKapsam
Matematik, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, İlişki Çemberi, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, Birikmeler, GecikmelerÖzet
Türkçe dersinde Yüz Elbise’nin Sırrı Kitabı’nı proje kitabı olarak seçtik.Sınıf seviyemiz 4.sınıf.Kitabımızı ESD araçları ile incelememizin nedeni, çocukların yaratıcılıklarını, düşünme becerilerini geliştirmek, bütünü görmelerini sağlamak, çocukların analiz ve sentez yapmalarını sağlamak, sistem araçları ile buz dağının görünen ve görünmeyen bölümlerine ulaşmaktı.
Kitabımızı sınıfça okuduk. ESD araçlarından Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok Akış Diagramı, Çıkarım Merdiveni, Nedensel Döngü gibi sistem araçlarını kullanarak kitapçık oluşturduk. Her öğrenci birebir araçları kullanarak kitapçığını işleyerek tamamladı. Yapılan çalışmalar sınıf panosunda sergilendi.
Matematik dersinde ise Türkçe ile tematik çalışma yapıldı. Yüz Elbise’nin Sırrı kitabının içeriği ile ilgili problemleri çocuklarla birlikte oluşturup ESD araçları ile problemleri çözdük. Çocukların zihinsel becerilerini ,düşünme becerilerini, yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik çalıştırmalarla matematik dersine ilgi ve sevgileri dahada arttı. Çalışmaların bütününü görmeleri ile algıları daha iyi sonuç verdi.
Bu çalışmaları yaparken ESD deneyimlerimizi daha da geliştirdik. Deneyimlerimizi zümrelerle paylaşarak okulun tamamında ESD çalışmalarının uygulanmasında grubumla birlikte öncülük ettik.
Ayrıca ESD üyesi arkadaşlarımızdan sürekli destek aldık, almaya da devam ediyoruz
Sunanlar
Zeynep TÜRKMEN, Fatma BÜYÜKHATİPOĞLU, Tuğba ACABAY, Tuğba ÇAKMAK, Ayça EMSANKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokulKademe
İlkokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel ModellerÖzet
Türkçe dersinde zümremizin yazdığı Lunapark isimli metin olarak belirledik. Bu metni ESD aracı olarak kullanmaya karar verdik. Sınıf seviyemiz 3.sınıf çalışmayı yapmamızın nedeni çocukların yaratıcılıklarını, düşünme becerilerini geliştirmek. Bütünü görmelerini sağlamak. Çocukların analiz ve sentez yapmalarını sağlamak.
Metnimizi sınıfça okuduk. ESD araçlarından Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Nedensel Döngü gibi sistem araçlarını kullanarak kitapçık oluşturduk. Her öğrenci birebir araçları kullanarak kitapçığını işleyerek tamamladı.Yapılan çalışmalar sınıf panosunda sergilendi. Bu çalışma sonucunda öğrencilerimizde farklı düşünme becerilerinin geliştiğini gözlemledik. Türkçe dersinde bir metni işlerken görünen olayların dışında da olaya etki eden farklı döngülerinde olduğunu fark ettirdik.
Bu çalışmaları yaparken ilk ESD deneyimimizi edindik.
Ayrıca ESD üyesi arkadaşlarımızdan destek aldık, almaya da devam ediyoruz.
Sunanlar
İsmail ERYAŞARKurum
Ekin kolejiKademe
İlkokulKapsam
Sosyal BilgilerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Birikmeler, BağlantılarSunanlar
Elif TOPALOĞLU, Derya CENGİZKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokulu ve OrtaokuluKademe
OrtaokulKapsam
Sosyal BilgilerÖzet
Konumuzu seçerken UNESCO dünya mirası ve Türkiye’de yer alan doğal ve kültürel mirasımız hakkında farkındalık yaratmayı amaçladık.
Çalışmamızı 5.sınıflarda Kültür ve Miras ünitesine ilişkili olarak uyguladık.
UNESCO Dünya Mirası hakkında bilgilerin ve Türkiye’de UNESCO Dünya mirası listesine giren varlıkların yer aldığı bir metin hazırladık.ESD araçlarına uygun olarak çalışmamızı gerçekleştirdik.
Sunanlar
Deneyimli öğretmenlerKurum
Sistem Düşüncesi DerneğiKapsam
Eğitimde Sistem DüşüncesiÖzet
Önceki yıllarda yapılan ESD Tanıtım 1 oturumunu izlemiş olan katılımcılar için hazırlanan bir oturum.Sunanlar
Gülnaz ÇAĞLAYANKurum
MEV Koleji Özel Güzelbahçe İlkokuluKademe
Okul öncesiKapsam
Matematik, Oyun ve Fiziki Etkinlikler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Zihinsel ModellerÖzet
Sunumda Eğitimde Sistem Düşüncesi araçlarının okul öncesi dönem öğrencileri için oyun ve etkinliklerle somutlaştırılmış halleri sunulacaktır. Bu anlamda “Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok/Akış Diyagramı, Nedensel Döngü, Çıkarım Merdiveni” araçlarına yönelik etkinliklerin uygulamaları, uygulama sırasında yaşanılan olumlu ve olumsuz deneyimler aktarılacaktır.Sunanlar
Ümmügülsüm YARDIM, M. Özlem ANGIKurum
TED Rönesans KolejiKademe
Okul öncesiKapsam
Hayat Bilgisi, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Arketip, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca DeğişimÖzet
Sunumda Eğitimde Sistem Düşüncesi araçları kullanarak hikaye inceleme çalışması yapılacaktır. Biz duygularımız konusunu ele almak istedik ve hikayemizi de Tülin Kozikoğlu’nun “Öfkeli Örümcek Rıza” olarak seçtik. Okul öncesi büyük grup öğrencileri (56-68 ay) ile kulüp etkinliği olarak planlandı. Bu bizim ilk ESD çalışmamız oldu. Pilot bir uygulama yaptık. Uygulamamız Mayıs ayına kadar devam edecektir.
Sunanlar
Melis YÜCEL ÖZBEKKurum
MEV Koleji Özel Güzelbahçe İlköğretim OkuluKademe
Okul öncesiKapsam
Görsel Sanatlar, Hayat Bilgisi, Müzik, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Zihinsel ModellerÖzet
Yapılan çalışma okul öncesi 4 yaş sınıfında uygulandı. Öğrencilerle çevre kirliliğinin artmasıyla birlikte neler olabileceği konusu konuşuldu. Konu hakkında bilinçlendirmek ve farkındalık yaratmak amacıyla etkinlikler 2 adet sessiz kitap üzerinden 1 ay boyunca yürütüldü. Eğitimde Sistem Düşüncesi araçları kullanılarak öyküler incelendi.
Sunanlar
Özlem ALAÇAMKurum
Özel İde OkullarıKademe
Okul öncesiKapsam
Hayat Bilgisi, TürkçeESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, KaldıraçSunanlar
Fatma ÇINARKurum
TED Atakent KolejiKademe
İlkokulKapsam
Fen Bilimleri, Matematik, Sosyal Bilgiler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, VarsayımlarÖzet
Öğrencilerin okul içindeki yaşam alanlarındaki davranış biçimlerine dikkat çekmek, içsel farkındalıklarını arttırmak amacıyla planlanmış bir çalışmadır. Bir süreç etkinliğidir. Proje bilgilendirme toplantılarının ardından öğrencilerin gözlem formları doldururken hijyen alanlarında yaptıkları gözlemler ile başladı.Okulda idareci, öğretmen ve görevli personel ile yaptıkları röportajlar ve okulun farklı düzeylerinde uyguladıkları anket çalışmaları ile devam ettiği bir etkinliktir. Elde edilen verilerin Sistem düşüncesi araçları ile değerlendirmesi yapıldığı çalışma sürecinde ve sonunda gözlem formlarının uygulanmasına devam edilmiştir.
Sunanlar
Gizem GESOĞLU, Havva KONUK, Gülsen TÜRKKurum
SESEV AnaokuluKademe
Okul öncesiKapsam
Oyun ve Fiziki EtkinliklerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca DeğişimSunanlar
Lütfiye KOÇOĞLU, Kenan UZ, Murat ÖKTİKurum
Denizli PEV OkullarıKademe
İlkokulKapsam
Fen Bilimleri, Sosyal BilgilerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı Düşünme, Kaldıraç, Kısa ve Uzun Erimli Sonuçlar, Birikmeler, Gecikmeler, Giderek Yaklaşma, BağlantılarSunanlar
Nur ERSOYKurum
MEV Koleji Özel Güzelbahçe İlkokuluKademe
Okul öncesiKapsam
Görsel Sanatlar, Hayat Bilgisi, Matematik, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Zihinsel ModellerÖzet
Okul öncesi sınıflarında, denizlerdeki kirliliğin artması sonucunda neler olabileceği ile ilgili bilinçlendirmek ve bu konu hakkında farkındalık yaratmak adına etkinlikleri kısa bir animasyon üzerinden Eğitimde Sistem Düşüncesi araçlarını kullanarak denizlerdeki kirliliğe hep birlikte çözüm aradık.Sunanlar
Özgül NAYIŞKurum
MEV Koleji Özel Güzelbahçe İlkokuluKademe
Okul öncesiKapsam
Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış AçılarıÖzet
Bu konuyu seçmemdeki amaç çocukların okulda öğrendiği ESD araçlarını ne kadar günlük yaşamlarına aktarabiliyor. Ailesine ESD’yi nasıl aktarıyor, bunu yaparken nelere dikkat ediyor, nasıl ifade ediyor.Sunanlar
Sevtap KARADAYIKurum
Özel İde OkullarıKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, Oyun ve Fiziki Etkinlikler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, KaldıraçÖzet
Uygulama alanında çalışılan sessiz kitap kapsamına giren bir yazısız kitaptır. Sessiz kitapların görsel anlatımdaki zenginliği ve ifade gücü temel alınarak çalışılmıştır.
İlkokul 2. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak yapılan çalışmada öğrencilerin öncelikle kitabı tanımalarına ve incelemelerine olanak vererek gerçekleştirilmiştir.
Sınıfa bu yıl katılan öğrencilerle duygudurum benzeşimi yaşanıp yaşanmadığı üzerinde tartışmalarla çalışma yönlendirilerek günlük hayattan yaşantılardan örneklerle kavramlar üzerinden çalışma yapılmıştır.
Sunanlar
Nejla ÖZEL Nefize İŞERİKurum
İstek İzmir OkullarıKademe
İlkokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca DeğişimÖzet
Uygulama için Baş Aşağı Fareler metnini seçme nedenim öğrenci seviyesine olan uygunluğu ve eğlenceli bir metin olmasıydı.
Uygulama ilkokul 4. Sınıf öğrencileriyle gerçekleştirdim. Onlarla beraber sistem düşüncesi çalışmak istediğimi bu nedenle onların da bu konuda bana destek olup olmayacaklarını belirttikten sonra metni çeşitli stratejilere uygun okuyup anlamaları için yönergeler verdim. Hatta metnin iyice anlaşılması için sınıfta dramatize edilmesini sağladım. Bu süreç oldukça eğlenceliydi.
Daha sonra ESD araçlarının ne olduğu hakkında kısa bilgiler verdim. Öğrenciler gruplara ayrıldılar.Önce ZAMANDA DEĞİŞİM üzerinde çalıştık. Hikayemizde zamanda değişen neler var? Bunu belirledik. Gruplar değişimi gösteren grafiklerini yaptılar. Her grup süreç sonunda sınıfa paylaşımda bulundu. Oluşan grafiklerin ortak yanları ve farklılıkları hakkında fikir alış verişinde bulundular.
Sonra STOK AKIŞ DİYAGRAMI hakkında biliglendirme yaptıktan sonra gruplar bunun üzerine çalıştılar. Hikayede Labon’un kaygısını artıran azaltan nedenleri belirledirler. Sınıfa sunarak her bir grup stok akışı hakkında görüş belirtti.
En son ÇIKARIM MERDİVENİ uygulaması ile öğrencilerin bütünü görme ve hikayedeki odak noktasını keşfetmeleri sağlandı.
Sunanlar
Necmi AKPINAR, İkbal Yelda DEVLENKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokuluKademe
İlkokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, BağlantılarÖzet
“Havva ile Kaplumbağa” kitabında Elif’in, bakıcısı Havva ve doğal yaşamın korunması ile ilgili projelerde çalışan anne ve babasıyla yaşadığı maceralar anlatılmaktadır. Bu kitapla, görselleri yorumlayarak, hayal güçlerini kullanıp, neden sonuç ilişkileri ile anlama ve anlatım gücünü geliştirmesi hedeflenmiştir.
Uygulama alanında 2.sınıf öğrencileri ile çalışılmıştır. Yapılan çalışmada öncelikle öğrencilerin kitabı tanımalarına ve incelemelerine olanak sağlanmıştır. Disiplinler arası ilişkilerle tematik çalışma yapılmıştır. Öğrenciler okuma, anlama ve anlatım çalışmalarını tamamladıktan sonra ESD çalışmaları yapılmıştır. Bu bağlamda kitap “Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni ve Nedensel Döngü Diyagramı” araçları ile incelenmiştir.
Sunanlar
Elif KANATKurum
Özel Çakabey OkullarıKademe
İlkokulKapsam
Fen BilimleriESD Araçları
Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Birikmeler, BağlantılarSunanlar
Begüm SELÇUK GEDİKLİKurum
Özel Çakabey OkullarıKademe
İlkokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış AçılarıÖzet
Okulumuzda uygulanan Güdümlü Kitaplar için ESD’den yararlanarak öğrenmenin kalıcılığını sağlamak istedik. 2. Sınıflar bazında kitabı okuyan tüm öğrencilerde uygulandı. Özel gereksinime ihtiyaç duyan öğrencilerimiz olmakla birlikte tamamında başarıyla tamamlandı. Koordinasyon toplantısında tüm zümre öğretmenlerine sunuldu. Basamakları tek tek değerlendirildi. Değişkenin sınıf bazında değişme ihtimalleri üzerinde duruldu. Kitapçık halinde hazırlanarak öğrencilerin kolay anlaması ve uygulaması sağlandı. Öğrencilerin yönlendirmesi ile ders devam ettirildi. Uygulama amacımız hedefine ulaştı. Tüm öğrenciler kitap hakkında derin anlamı keşfetmiş oldular. Çıkarım merdivenini yaparken başkasının gözünden değerlendirmeyi, Zaman Boyunca Davranış Grafiği’ni hazırlarken oluş sırasını ve grafik okumayı, Stok Akış Diyagramı’nı hazırlarken kendi yaşamlarından örneklendirmeleriyle öğrenmeyi kalıcı hale getirdiler. Çıkarımlarını gerçek hayat ile bağdaştırdılar. Uygulamamızı yaygınlaştırmak için bir sonraki çalışmamızda tamamını öğrencilerimizin yönetmesi için kararlar alındı. Özdeğerlendirme uygulamasında öğrencilerin çalışmadan zevk aldıkları ve konuyu pekiştirdikleri gözlemlendi.Sunanlar
Mehmet Can KORKUT, Bengisu ATAYKurum
Narlıdere Özel TAKEV İlkokuluKademe
İlkokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, BağlantılarÖzet
Uygulama alanında çalışılan kitap, sessiz kitap kapsamına giren yazısız bir kitaptır. Sessiz kitap ile görseli yorumlamak , hayal gücünü ve ifade becerisini geliştirmek hedeflenerek çalışılmıştır.
İlkokul 1. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak yapılan çalışmada öğrencilerin öncelikle kitabı tanımalarına ve incelemelerine olanak sağlanarak gerçekleştirilmiştir.
Öğrenciler görsel okumalarını tamamladıktan sonra kitabı "Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni" araçları ile incelemişlerdir.
Sunanlar
Sevinç YILMAZKurum
Özel Çakabey OkullarıKademe
İlkokulKapsam
Sosyal BilgilerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, BağlantılarÖzet
Milli Mücadele Dönemini ezberden uzak bir bakış açısıyla ele alan, o dönemde yaşanan olayları sıralayarak artan ve azalan faktörleri belirleyen, yaşayan kahramanların zihinsel modelleri üzerinde duran, anlaşılır ve keyifli bir ürün ortaya koyan çalışmadır.
Sunanlar
Gönül GÜRLER, Semiha ALINGAN, Nazire OKTAR, Sinem ÖNGÖR, Filiz SALTIK, Filiz SEZGİN, Meltem KARATAŞ, Derya AYRANCIOĞLUKurum
Çağdaş Yaşamı Destekleme DerneğiKademe
İlkokulKapsam
Coğrafya, Hayat Bilgisi, Sosyal BilgilerESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Sistemin Yapısı, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, BağlantılarÖzet
Bu projede amaç, çocuklarda var olan merak etme ve soru sorma dürtülerini ortaya çıkarıp; özgün düşünmelerini sağlamak; sorgulama yapmanın, bilgiyi araştırmanın, gözlem yapmanın ve bunun sonucunda bir şey yaratmanın ve üretmenin ortaya çıkaracağı farkındalığı anlamalarını, hayal güçlerini zenginleştirmelerini sağlamaktır.
15 kişilik gruplarla 10 - 12 yaş aralığı hedeflendi.
Uygulama sırasında öğrenci merkezli, eleştirel düşünceye açık bir öğrenme ortamında soru-cevap tekniği ile öyküleri dramatize etme kullanılarak Sistem Düşncesi Derneği’nden de destek alınarak konular işlenmiştir.
Öğrenciler aktif olarak rol aldılar. Öğrencilerin büyük resmi görerek çözüm yolları bulmalarına destek olundu. Sistem düşünürü olarak sistemdeki ve sistemler arasındaki ilişkiler ağını anlamaları, çok yönlü düşünmeleri, problem çözmeye odaklanmaları, eleştirel düşünen ve çevresindekilerle iletişim ve işbirliği içinde olmaları sağlandı.
Bu uygulama sonucunda çocukların özgün düşünceyi savunmaları, empati kurma akıl yürütme ve hayal kurma becerileri gelişmiştir.
Kaynakça:
Öğretmenlerimizin ezbere dayalı olmayan ve toplumsal sorunlara duyarlı, bilimsel gözlemler yapan, araştıran, sorgulayan, sistem düşünürü çocuklar yetiştirmek isteyen kişiler olmalarını tavsiye ediyoruz.
Sunanlar
Sude KIROĞLUKurum
Çağdaş Yaşamı Destekleme DerneğiKademe
OrtaokulKapsam
Coğrafya, Matematik, TarihESD Araçları
Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Arketip, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı BağımlılıklarÖzet
Doğu ile batı arasında bir kapı vazifesi gören Efes aynı zamanda önemli bir liman kentidir.Bu çalışma yaşadığımız coğrafyada yakın çevremizi tanımak ESD araçları ile somut bir biçimde daha kalıcı bir öğrenme gerçekleştirmek ve çevresel determinizmin insanların üzerinde oluşturduğu etkiyi daha iyi anlayabilmek için oluşturulmuştur.Efes’te yaşayanlara ne oldu başlığı ile dikkat çekilerek şehrin tarihçesinden bahsedilmiş ve bazı önemli olaylar vurgulanmıştır.
Sunanlar
Doç. Dr. Hasret Nuhoğlu, Dr. Şebnem Feriver Gezer, Gökşen Akyol KızılkayaKurum
MEF Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Afyon Kocatepe ÜniversitesiÖzet
Sunanlar
Pelin BALKANAL, Beyza UZUNNALLIKurum
İzmir Özel Türk KolejiKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca DeğişimSunanlar
Reyhan ÖZMEN, Merve KAMUK, Nurşen TAYKurum
İzmir Özel Türk KolejiKademe
LiseKapsam
Türk Dili ve EdebiyatıESD Araçları
Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı DüşünmeÖzet
Öğrencilerimizin, klasik bir edebiyat dersiyle sorgulama becerisine ulaşamayacağını görüp çevresiyle daha uyumlu yaşayabilmesi adına farklı yöntemler deneyimleyip derslerimizi zevkli hale dönüştürmeyi hedefledik.
İnsanların aktif katılım gösterdiği, öğrenirken ürettiği bir ortamda topluma daha yararlı olacağı tartışılamaz.
Sistem düşüncesiyle işlenen edebiyat derslerimizde de öğrencilerimizin;
çalışmalarında kullanılan açık uçlu sorularla çıkarım yapabilme ve farklı düşünebilme becerilerini geliştirmek bizlerin en önemli amacı oldu.
Sistem düşüncesi araçlarıyla çalışan öğrenciler, uluslararası sınavlarda da sorulan görsel okuma, grafik okuma ya da grafik oluşturma gibi becerilerin edebiyat derslerinde de olabileceğini, fen ve matematik okuryazarlığının bu şekilde daha kolay artırabileceğini gözlemlemiş oldu.
Öğrencilerimiz bu şekilde bir metin incelemesi yaptıktan sonra karşılarına çıkan diğer metinlerde de aynı uygulamayı yapmayı bireysel olarak denedi. Bu deneyimlerinin sonucunda, metin çözümlemede bu yöntemin çok işlerine yaradıklarını belirttiler. Ayrıca metin oluşturmada da öykünün çatısını bu şekilde kurduklarında bütünden kopmadıklarını belirttiler.
Sunanlar
E. Tuba ÖZBEKKurum
Öğrenci (ODTÜ – Okul Öncesi Öğretmenliği 4. Sınıf)Kademe
Okul öncesiKapsam
İnsan Hakları, Sosyal Bilgiler, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış GrafiğiESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış AçılarıÖzet
3 Aralık Dünya Özel Gereksinimli Bireyler günü için staj yapmış olduğum Ankara Çankaya Merkez Anaokulu’nda 48-60 aylık 23 öğrencinin olduğu bir sınıfta uygulama yaptım. Özel gereksinimli bireyler odağı ile başlayıp farklılıklarımız üzerine odaklandığımız bir öğrenme süreci geçirdik.
Matematik ve Türkçe bütünleşik bir aktivite yürüttük. Aktiviteyi uygularken Feridun Önal’ın Farklı Ama Aynı kitabını okuduk, inceledik ve üzerine konuştuk. Kitabı okuma sürecinde de Zaman Boyunca Davranış Grafiği oluşturduk. Eğitimde Sistem Düşüncesini haftada 1 gün geçirdiğim bir sınıfta hem ben hem de çocuklar deneyimsizken gerçekleştirdik. Süreç boyunca hepimiz öğrendik.
Aktiviteyi uygulamadan önce ve uyguladıktan sonra seçmeli ders olarak aldığım “Sürdürülebilir Kalkınma için Okul Öncesi Eğitimi” dersi hocam Dr. Şebnem Feriver Gezer ile iletişim halindeydim.
Uygulama Proje Yaklaşımı’ndan esinlenerek hazırlanmış 3 haftalık bir süreçti. Fakat 1 hafta uygulayabildim. Uyguladığım etkinlik Farklı Ama Aynı kitabını okuyup, tartışıp, içselleştirip Zaman Boyunca Davranış Grafiği oluşturmaktı. Ben ESD’yi ilk defa deneyimlediğim için etkinlik sırasında ZBD grafiğinin çizgilerini çizmeyi unuttum. Çocuklar için de çok farklı bir deneyim oldu. Daha önce hiç böyle kitap okumamışlardı. Benim rolüm kitabı okumak ve soru sormaktı. Çocuklar tartışma, düşünme ve karar verme sürecinde aktif rol aldılar.
Uygulamanın kazanımları:
Kazanım ve Göstergeler:
Uygulama öncesi hedeflediğim kazanımlara ulaştığımı düşünüyorum. Projeye devam edebilseydim aynı kazanımları pekiştirebilirdim.
Özel Gereksinimli Bireyler Günü gözlemlediğim kadarıyla çocuklar tarafından içselleştirilmeden geçiriliyor. Konuyla ilgili bilgi almak istediğim ana sınıfı öğretmenleri de özel gereksinimler hakkında yetkin olmadıklarını düşündükleri için bir boyama, el baskısı ya da öğretmen tarafından hazırlanan bir poster ile geçirildiğini söylediler. Ben de özel gereksinim kavramını çocukların daha iyi kavraması, empati kurmaları ve farklı bakış açılarının farkına varmalarını istediğim için bu etkinliği uyguladım. Kullandığım kitap, pek çok kitapçıda bulunabilecek bir kitap olmasına rağmen sadece okunup geçilmemesi gereken bir kitap.
Uygulama geliştirilebilir ve değiştirilebilir. Tek bir etkinlikle sınırlı kalmayıp animasyon ve başka kitaplar da kullanılarak bir proje haline dönüştürülebilir.
Sunanlar
Hülya SEL, Vesile TÜZÜNKurum
Özel Yeşeren OkullarKademe
OrtaokulKapsam
Felsefe, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Kapsamlı DüşünmeSunanlar
Doç. Dr. Aşkın ÖzdağoğluKurum
Sistem Düşüncesi DerneğiKapsam
Eğitimde Sistem DüşüncesiÖzet
Ayran Oyunu: Bu yıl, her iki tanıtımı da izlemiş katılımcılara yönelik, üçüncü düzey bir tanıtım olarak, Dokuz Eyül Üniversitesi İşletme Bölümünden Doç. Dr. Aşkın Özdağoğlu kolaylaştırıcılığında, "Ayran Oyunu" adlı bir oyunun oynanması da planlanıyor.
Ayran oyunu (ilk geliştirildiği yıllardaki adı ile buzdolabı oyunu) system dinamikelri kavramlarının tantımınınn yapıöması için geliştirilmiştir. Oyunun amacı yapı davranışı üretir olarak özetlenebiliecek temel ilkenin gösterimidir. Oyuncular oyun boyunca, karmaşık bir sistemde rol oynamanın baskılarını deneyimlerler ve davranışlarının uzun erimli etkilerini göreme olanağı bulurlar. Her oyuncu müşteri isteklerini karşılamaktan sorumlu bir takımın üyesidir. Oyunun amacı takımın toplam maliyetini düşürmektir.
Sunanlar
Selcen KIRITOĞLU ÖZDİL, Ebru OZMAN, Hakan TOKDEMİRKurum
Özel İzmir Tevfik Fikret OrtaokuluKademe
OrtaokulKapsam
TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, BirikmelerÖzet
Zümre olarak ESD Uygulayıcı Eğitimi alındıktan sonra o güne kadar yapılan çalışmaların ESD yöntemleriyle zenginleştirilmesi amacıyla 5.sınıf seviyesindeki öğrencilerimizin yıllardır severek okudukları Rob Buyea’nın Sınıftan Yükselen Sesler kitabında bu yöntemlerden yararlanılmasına karar verildi.
Okulumuzun Ar-Ge Birimi Program Geliştirme ve Ölçme-Değerlendirme uzmanıyla birlikte çalışmalara başlandı. Öğrenciler kitapla buluşmadan önce Zikzak’tan Yusuf Çağlayan’ın Hayal Bilgisi Atölyelerine katıldılar. Atölye bitiminde öğrencilere kitaplarla birlikte kitaptan bir karakter verilerek kendilerine 3 haftalık okuma süresince karakterleriyle ilgili soruları yanıtlayacakları çalışma kâğıtları dağıtıldı. 3 haftanın sonunda okuma süreci tamamlanınca öğrencilerle sınıf içi kitap değerlendirmesi ve ESD araçlarının tanıtılmasına yönelik bir sunum yapıldı. Sınıfta aynı karakterlerin verildiği öğrenciler bir araya getirilerek çalışmalarını paylaşmaları ve sonrasında çalışma kâğıdında boş bırakılan bölüme kendilerine verilen karakterlerin zaman boyunca davranış grafiğini oluşturmaları istendi. Oluşturulan grafikler sınıfla paylaşıldı. Hemen ardından öğrencilere boş çıkarım merdiveninin yer aldığı çalışma kâğıdı dağıtılarak öğrencilerden kitaba ilişkin kendi çıkarım merdivenlerini oluşturmaları istendi. Son olarak boş stok akış diyagramının yer aldığı çalışma kâğıdı dağıtılarak öğrencilerin derse katılım isteği ve okul motivasyonuna yönelik Bay Terupt’ın davranışlarını da düşünerek stok akış diyagramını sınıfça oluşturmaları istendi. Bütün bu süreçlerde öğrencilerin çalışmaları sınıfta gezilerek değerlendirildi. Sürecin sonunda öğrencilere süreci ve kendilerini değerlendirdikleri bir form dağıtılarak bu sürecin kendilerine neler kattığını, hangi aracı daha çok benimsediklerini vb.yi paylaşmaları sağlandı.
ESD araçlarıyla bir kitabın incelenmesine yönelik ortaokul seviyesinde çok fazla örnek olmamasından dolayı uygulamamızın bu alana farklı bir bakış açısı katabileceği düşünülmektedir. Kendimizi geliştirmek adına bütün görüşlere de açık olduğumuzu belirtmek isteriz.
Sunanlar
Senem SAKMARKurum
Büyük KolejKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, Hukuk ve Adalet, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Çıkarım Merdiveni, Buzdağı GörseliESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Kapsamlı Düşünme, Zihinsel Modeller, BağlantılarÖzet
2.sınıf Değerler Eğitiminde “Açgözlülük ve Kanaat Etmek” konusunu ele aldık. Öğrencilerimizin bakış açısını zenginleştirmek, farklılıklara saygı duymalarını sağlamak, duygu ve düşüncelerini farklı araçlarla da ifade edebileceklerini göstermek, dinleme, okuma, konuşma, düşünme, yaratıcılık becerilerini geliştirmek amacıyla ”Adalet Kupası” etkinliğini planlamaya ve bu etkinlikte sistem düşüncesi araçlarını kullanmaya karar verdik.
Öyle bir bardak düşünün ki; altı delik olduğu halde içine döktüğünüz sıvıyı bardaktan boşaltmıyor, ama bardak tam dolunca da içinde hiçbir şey kalmıyor.
Derse başlarken öğrencilerime ilk olarak bu kupayı gösterdim ve sıra ile incelemelerini sağladım. Bu kupanın ne olabileceği hakkında fikir yürüttüler. Her öğrenci kupa ile ilgili ilk düşünceleri için çıkarım merdiveni hazırladı.
Öğrencilere “Altın Şeftali(Tai Halk Masalı)” hikayesi dağıtıldı ve birlikte okundu. Hikaye ile ilgili çıkarım merdiveni ve zamana göre davranış grafiği çizildi. Yatay eksene hikayedeki olaylar, dikey eksene ise ailenin mal, para miktarı (az, orta, çok, çok fazla) yazıldı. Stok akış diyagramımızda ailenin mal, para miktarını arttıran ve azaltan nedenler belirlendi.
Grup çalışması yaparak sınıfa getirdiğim boş bir kap ve su ile bu kupayı doldurmaya ve gözlemlemeye karar verdik. Zaman boyunca davranış grafiğini yaptık. Yatay eksene gruptaki öğrencilerin isimleri, dikey eksene ise kupanın doluluk oranı yazıldı(boş, biraz dolu, dolu, çok dolu.)Her öğrenci kendisine verilen bardak ile kupaya su doldurdu ve grafiğe işledi. Grafikler doldurulduktan sonra öğrencilerin kupa ile ilgili sorgulama yapmalarını sağlayacak sorular yönlendirildi.
Kupa ile yapılan grafik ile “Altın Şeftali” hikayesinin grafiği yan yana koyuldu. Aralarında nasıl bir benzerlik var? Hikaye ile kupa arasında nasıl bir ilişki kurabiliriz? Soruları ile öğrencilerin fikirleri alındı. (Açgözlü olmamak, kanaat etmek, yetinmek, ölçülü olmak, bencil olmamak, fazlasını istememek, sınırı aşmamak…) Öğrencilere kupa tekrar gösterilerek, bu kupanın Yunan filozof Sisamlı Pisagor’un bir buluşu olduğu ve Pisagor’un Adalet Kupası olarak adlandırıldığı belirtildi.( Pisagor’un fotoğrafı gösterildi ve çok eski yıllarda yaşadığı, ünlü bir matematik bilgini olduğu ifade edildi.)
Tahtaya açgözlülük stok akış diyagramı çizildi. Öğrencilere post-itler verildi. Kendi yaşantılarından, deneyimlerinden, gözlemlerinden açgözlülüğün arttığı ve azaldığı örnekler yazmaları istendi. Yazılanlar paylaşıldı ve öğrencilerin açgözlülük ile ilgili farkındalık kazanmaları sağlandı.
“Adalet Kupası” ile ilgili bireysel çıkarım merdiveni yapmaları ve ilk yaptıkları çıkarım merdiveni ile karşılaştırmaları istendi ve öz değerlendirme aracı olarak kullanıldı.
Sunanlar
Ezgi ATMACAKurum
Boğaziçi ÜniversitesiKademe
LiseKapsam
BiyolojiESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış DiyagramıESD Alışkanlıkları
Büyük Resim, Zaman Boyunca Değişim, Karşılıklı Bağımlılıklar, Farklı Bakış Açıları, Zihinsel Modeller, BirikmelerÖzet
Bu çalışma Boğaziçi üniversitesi çevre bilimleri enstitüsünde yapılan bir yüksek lisans tez çalışmasıdır.
10. Sınıflarda biyoloji dersinde global karbon döngüsü konusunun sistem yaklaşımıyla öğretimi gerçekleştirilerek atmosferdeki karbondioksit gazı miktarının azaltma politikalarında karşılaşılan kavram yanılgılarının azaltılmasını amaçlamıştır.
Bir vaka çalışması şeklinde tasarlanmış ön test ve son test verileri karşılaştırılarak örneklem üzerinde anlamlı sonuçlar elde edilmiştir.
Çalışmadan elde edilen veriler öğretime ve öğrenmeye yön verme amacı güdmektedir. Bu öğretime kadar işlenilen bir çok çevre konulu derslerin sonucunda (örneğin, küresel ısınma, sera gazları, karbon-azot vb. döngüler) zihinsel modellerindeki hatalar kısa ve etkili olan sistem yaklaşımındaki stok-akış bağlantıları üzerinden oldukça anlamlı sonuçlar gösteren zihinsel modellere geçmiştir.
Yapılan ön ve son test analiz sonuçlarında etki alanın anlamlı çıktığı belirlenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda yapılan çalışma eğitimde sistem dinamiği yaklaşımını desteklemektedir.
Sunanlar
Hamide TIPIRTIN, Lütfiye KOÇOĞLUKurum
Denizli PEV OkullarıKademe
İlkokulKapsam
Hayat Bilgisi, TürkçeESD Araçları
Zaman Boyunca Davranış Grafiği, Stok-Akış Diyagramı, Nedensel Döngü Diyagramı, Çıkarım MerdiveniESD Alışkanlıkları
Zaman Boyunca Değişim, Farklı Bakış Açıları, Varsayımlar, Giderek YaklaşmaÖzet
Şiddetsiz iletişim uygulamalarıÖnceki sempozyumlarda yapılan sözlü sunumların, daha fazla açıklama yazısı olan, poster sunum biçiminde düzenlenmiş dosyaları
Öğretmenlerin,
"Sistem Düşüncesi" yaklaşımını kullanarak
öğrencilerinin düşünme becerilerini geliştirmelerine,
büyük resmi görerek çözüm yolları bulmalarına
destek olmayı amaçlıyoruz..